Nipisanniarnermi saniatigooralugu pisat nalunaarsorneqarneri Saqqummersinneqarfia 28.02.2025
Nipisanik arnarlunniarneq (Cyclopterus lumpus) nunatta kitaani sivikitsumik iluanaarnartumillu upernanerani ingerlanneqartarpoq, tassani arnarlugit ikkatsumiilersut qassuterujussuarnik pisariniarneqartarput. Qassutinik nipisaannaat pisarineqarneq ajorput, aammali imaani timmiat soorlu mitit, allerit, mitillu siorakitsut aamma pisarineqartarput. Saniatigooralugu pisaqartoqartarnera pillugu Pinngortitaleriffimmi ilisimatusartoq Søren Lorenzen Post nalunaarusioqqammerpoq.
Nalunaarusiaq, Bycatch reporting in the Greenland lumpfish (Cyclopterus lumpus) fishery: An Analysis of 2012-2023 Data, arnarlunniarnermi saniatigooralugu pisarineqartartut pillugit nalunaarusiami tikkuarneqarpoq saniatigooralugu pisarineqartartut tamakkiisumik ilisimaneqarnissaat, soorlu amerlassusaat qanorlu assigiinngiiaartiginerat paasineqartariaqartoq. Siunertarinngisamik timmissanik saniatigooralugu pisaqartarnik uumasoqatigiiaanut sunniuteqarsinnaavoq, naggataatigullu aningaasatigut kingunerluuteqalersinnaalluni, tassami nipisanniarnermi piujuartitsiniarnermut uppernarsaat MSC annaaneqarsinnaammat.
Aalisartut tamavimmik saniatigooralugu pisaminnik nalunaaruteqarnissaminnut inatsisitigut pisussaaffeqarput, uanili sivikitsuinnarmik annikinnerusumillu aalisarneq nakkutigineqanngilaq, misissuinerillu sumulluunniit attuumassuteqanngitsut paasinarsisippaat, saniatigooralugu pisarineqartartut tamakkiisumik nalunaarutigineqarneq ajortut. Taamaalilluni pisortatigoortumik kisitsineq apeqqusersornalertarluni.
Saniatigooralugu pisanut naatsorsuutaasartut uppernarsarneqassappata, taava tulleriissaareqqissaarluni sumulluunniillu attuumassuteqanngitsumik misissuisoqarnissaa pisariaqartinneqarluinnarpoq. Piviusunngortinnissaali ajornakusoorluinnarpoq aalisartut ataasiakkaat tamaasa saniatigut pisaat nalunaarsugaallu nakkutigineqarsinnaanngimmata, Søren Post oqarpoq.
Arnarlunniartartut 500inik amerlanerusut ilaat eqqortumik nalunaarsuisarnissaat naatsorsuutigineqarpoq. Nalunaarusiami misissuiffigineqarpoq paasissutissat ’arnarlunniartartut pingaaruteqartunit’ pissarsiarineqartut saniatigooralugu pisat suunerinut inissaqartitsilluartumik piffissamilu ileqquusutut atorneqarsinnaanersut, taamaasilluni aalisarnermi uumasoqatigiiaanut sunniutaanik naliliissutaasinnaanersut taamaaliornikkullu arnarlunniarnerup aqunneqarnera pitsaanerulersinneqarluni.
Nalunaarusiami inerniliunneqarpoq, paasissutissat ’arnarlunniartartunit pingaarnernit’ pissarsiarineqartut saniatigooralugu pisarineqartartut uppernassuseqartumik inissiissutigineqarsinnaassasut, ’arnarlunniartartut pingaarnerit’ saniatigooralugu pisaminnik allaninngarnik nalunaaruteqarnerusarmata. Amerlassusiisali eqqortumik kisitsisilerneqarnissaat killeqassaaq, nalunaarsuutit aalaakkaasuusariaqarmata, taamaattumillu saniatigooralugu pisat nalunaarutigisuarnissaasa pingaaruteqassusia pillugu paasissutissiisoqartarnissaa pingaaruteqaqaaq. 2021imi nalunaaruteqartarnissamut paasititsiniaaneq nalunaarsuisarnermut iluaqutaagaluarpoq, nalunaarutiginnittarnerli 2022imi 2023imilu annikillereerpoq, paasissutissiiniarnerup sunniutaata nungukkiartornerata ilutigisaanik. Taamaattumik-una aalisartunik ataavartumik pikkorissaasoqartarnissaasa qulakkeerneqarnissaat pingaaruteqarluinnartoq.
Erseqqilluinnarpoq ’arnarlunniartartut pingaaruteqarnerit’ akornganni ikippallaanik nalunaaruteqartarneq erseqqilluinnartoq, taamaattumik kisitsisit eqqornerusunngorlutillu tatiginarnerulernissaat pingaaruteqarluinnarpoq. Saniatigut pisaqakulannginnerusut naammattumik allattuiffiginnillutik nalunaarutiginninnissaat naammanngilaq. Nalunaarsukkalli pingaaruteqarput avannaani kujataanilu nalunaarsukkat assigiinngimmata. ’Arnarlunniartartut pingaarnerit’ aamma uumasut suut nipisanniarnermi saniatigooralugu pisarineqannginnerusarlutik aarlerinartorsiunnginnersut paasinissaannut iluaqutaasinnaapput. Avannaani kujataanilu ileqquusut aammalu naliliinerit atorlugit paasissutissiinerusoqarsinnaassappat, sumiiffinnilu aqutsinissamut periarfissaqartitsisoqarsinnaassappat. ’Arnarlunniartartunit pingaarnernit’ paasissutissat ’Arnarlunniartartunit pingaaruteqartunit’ katersorneqarsimasut taamaalillutik saniatigooralugu pisat naliliiffiginissaannut atorluarsinnaapput, oqartussaniillu ingerlateqqinneqartariaqarlutik.
Nalunarusiaq tuluttut allassimasoq tamakkiisoq uani atuarneqarsinnaavoq
