Saarulliit (Tunup-Islandip avataanni saarulliit suffisartut)

2025-mut siunnersuinerit

Siunnersuineq atuuttoq silittumik allaqqavoq. Siunnersuineq siornarnisaq uingasumik allaqqavoq.

ICES-imit innersuussutigineqarpoq mianersoqqussutaasoq atuutsilersinneqartillugu taava pisat (2024-mi) 2025-mi aamma 2026-mi amerlanerpaamik 23.518 tonsiussasut.

Saarulliit Tunup/Islandip avataaneersut Tunumi Kitaanilu pisarineqartarput (takuuk Takussutissiaq 1). Saarulliit kitaanut kitaaniillu ingerlaartarnerat uppernarsarluagaavoq, saarulliimmi tamaanngaaneersut sananeqaatimikkut kitaaneersuninngarnit immikkooruteqarnerat takuneqarsinnaasarami. Kisiannili saarulliit Kleine Bankimi (Tunumi) aamma Islandip eqqaani suffisartut sananeqaatimikkut assigiinngissuteqanngillat, saarulliillu Islandip Dohrn Bankellu (saarullinniarfiulluartup) akornanni ingerlaartarnerannut tunngatillugu paasissutissat suli amigarput (takussutisiaq 4). Taamaattumik saarulliit tamaani aalisarneqartarnerinut assersuutaasinnaanerinullu tunngatillugu ICES-imiit naliliiffigiuminaatsinneqarput. Paasissutissat killeqarnerisa kingunerisaannik ’amigartumik paasissutissaateqarneq’ aallaavigalugu siunnersuisoqarpoq (taamaattoqartillugu 2022-mi pisarineqarsimasuninngarnit 20 procentinik innersuussutit ikinnerulertariaqartarput).

Takussutissiaq 4 Saarulliit (Gadus morhua), Tunup-Islandip avataanni saarulliit suffisartut. Ukiumi ataatsimik pisarineqarsimasut sumiiffinnut agguataarneqarneri: Kalaallit Nunaata Kitaani (qernertoq), Tunup Kujataani (qasertoq taartoq) aamma Dohrn Bankemi (qasertoq qaamasoq).

Saarulleqatigiiaat sisamaasut tamarmik immikkoorlutik piffissat aalajangersimasup ingerlanerani amerliartortartuupput, aalisarneqarnissaasalu ingerlatsinikkut aqutsiviginissaannut attuumassuteqartuupput. Ukiut nalunaarsuiffiusut sivikillisinneqarlutik ukioq 2000-imit aallartinneqarput, suffisartut suffisarnerat allannguuteqarsimarpasimmat, aamma sananeqaataat pillugit kisitsisitigut paasissutissat 2000 sioqqullugu killeqarsimammata. Saarulleqatigiiaat 2023-mut siunnersuinermut atorneqartut saarulleqatigiinnut taakkununnga pingasunut toqqaannartumik assersuukkuminaatsuupput, ICES-ilu siunnersuivoq ukiut 2015-imit 2022-p tungaanut aallaavigineqassasut.

Dohrn Bankep kujataatungaani immap itiseriarnerani ukiuni kingullerni aalisarnerit pisarineqartartullu (saarulleqatigeeqarfiup avannamut kangiatungaani (14.b, Q1 aamma Q2 takussutissiaq 5), saarulliit angisuut ukiorpassuarni uumasimasut pisarineqartarnerat malunnartumik qaffariaateqarsimapput (takussutissiaq 4). Dohrn Bankemi pisarineqartartut ukiuni 2009-2011-mi pisat 1%-iinnarisimavaat ukiunili 2021-2023-mi saarulliit pisarineqartartut tunup/islandillu avataanni suffisarineqarsimasutut ilisarnaateqartut 69%-inut qaffariaateqarsimapput. Aalisakkat tamaanngaaneersut saarulliit Tunup Islandillu avataanni suffisimasut assigigaat takuneqarsinnaavoq, tamaaniittulli sumi suffiarineqarsimanersut qanorlu ingerlaartarnersut ilisimaneqanngilaq. Saarulliit taamatut sananeqaateqartut sukumiinerusumik misissuiffigineqartariaqarnerat pisariaqarluinnartoq matuma ersersippaa. Siunnersuutit uani allassimasut sumi aalisartoqarsimanera aallaavigalugit suliaapput (imaappoq pisat amerlanersaat Dohrn Bankep eqqaaneersuupput), sumiiffinnilu allani aalisarneqarsimasut nikingassutaat Dohrn Bankemi aalisartoqarpallaarneranik kinguneqartitsisinnaassapput.

ICES-ip maluginiarpaa Kleine Bankimi aalisarfiup matugallartarnera (marsi-maaji), piffissamimi tassani tamanna Tunumi saarulliit suffisarfiattut pingaarnerpaatut isigineqartarmat, tamatumali sunniutigisinnaasai ICES-imit naliliiffigineqanngillat.

Takussutissiaq 5 Saarulliit Kalaallit Nunaata Kitaani (NAFO Subarea 1) aamma ICES Subarea 14 (Tunup avataani saarulliit suffisartut). ‘Tunup-Islandip avataani saarulliit suffisarfii’-nik tunisassiassatut pisarineqartartut 2022-mi sumiiffiit tonsinngorlugit. Tikkuummi tungujortumi Dohrn Banke sumiinnersoq tikkuarneqarpoq kipparissullu aappaluartumik qalipaatillip ersersippaa sumiiffik tamanna matoqqatinneqartarmat Kleine Bankemi suffisartut illersorniarlugit.

Aalisakkanut siunnersuinermut atuuttumut eqikkaanerit tamakkeqqasut uani aaneqarsinnaapput: Aalisakkat assigiinngitsut pillugit 2025-mut ICES-imit siunnersuinerit eqikkarnerat

Siornatigut siunnersuinerit uani atuarneqarsinnaapput: