Saarulliit (Tunup-Islandip avataanni saarulliit suffisartut)

2024-mut siunnersuinerit

Siunnersuineq atuuttoq silittumik allaqqavoq. Siunnersuineq siornarnisaq uingasumik allaqqavoq.

ICES’imit innersuussutigineqarpoq, mianersoqqussutaasoq atuutsilersinneqartillugu taava 2024imi pisarineqarsinnaa­sut amerlanerpaamik 23.518 tonsiusariaqassasut.

Saarulliit Tunup/Islandip avataaneersut Tunumi Kitaanilu pisarineqartarput (takuuk Takussutissiaq 1). Saarulliit Kitaanut kitaaniillu tunumut ingerlaartarnerat uppernarsarluagaavoq, saarulliimmi tamaanngaaneersut sananeqaatimikkut (DNA) kitaaneersuninngarnik immikkooruteqarnerat takuneqarsinnaasarami. Kisiannili saarulliit Kleine Bankimi (Tunumi) aammalu Islandip eqqaani suffisartut sananeqaatimikkut assigiinngissuteqanngillat, saarulliillu Islandip Dohrn Bankellu (saarullinniarfiulluartup) akornganni ingerlaartarnerannut tunngatillugu paasissutissat suli amigarput  (takussutisiaq 4). Taamaattumillu saarulliit tamaani aalisarneqartarnerinut assersuutaasinnaanerinullu tunngatillugu ICES’imiit naliliiffigiuminaatsinneqarput. Paasissutissallu killeqarnerisa kingunerisaannik ’amigartumik paasissutissaateqarneq’ aallaavigalugu siunnersuisoqarpoq (taamaattoqartillugu 2022imi pisarineqarsimasuninngarnik 20 procentinik innersuussutit ikinnerulertariaqartaramik).

Takussutissiaq 4 Saarulliit (Gadus morhua), Tunup-Islandip avataanni saarulliit suffisartut. Ukiumi ataatsimik pisarineqarsimasut sumiiffinnut agguataarneqarneri: Nunatta Kitaani (qernertoq), Tunup Kujataani (qasertoq taartoq) aammalu Dohrn Bankemi (qasertoq qaamasoq).

Saarulleqatigiiaat sisamaasut tamarmik immikkoorlutik piffissat aalajangersimasup ingerlanerani amerliartortartuupput, aalisarneqarnissaasalu ingerlatsinikkut aqutsiviginissaannut attuumassuteqartuupput. Ukiut nalunaarsuiffiusut sivikillisinneqarlutik ukioq 2000imiit aallartinneqarput, suffisartut suffisarnerat allannguuteqarsimarpasimmat, sananeqaataasalu tigusiffigisarneri 2000 sioqqullugu killeqartorujussuusimammata. Saarulleqatigiiaat 2023imut siunnersuinermut atorneqartut saarulleqatigiinnut taakkununnga pingasunut toqqaannartumik assersuukkuminaatsuupput, ICES’ilu siunnersuivoq ukiut 2015imiit 2022 tungaanut aallaavigineqassasut.

Dohrn Banke’p kujataatungaani immap itiseriarnerani ukiuni kingullerni aalisarnerit pisarineqartartullu (saarulleqatigeeqarfiup avannamut kangiatungaani 14.b, Q1 aammalu Q2 takussutissiaq 5), saarulliit angisuut ukiorpassuarni uumasimasut pisarineqartarnerat malunnartumik qaffariaateqarsimavoq (takussutissiaq 4). Dohrn Bankemi pisarineqartartut ukiuni 2009-2011 pisat 1%iinnarisimavaat ukiunili 2021-2022 saarulliit pisarineqartartut tunup/islandillu avataanni suffisarineqarsimasutut ilisarnaateqartut 69%inut qaffariaateqarsimapput. Aalisakkammi taamaanngaaneersut saarulliit Tunup Islandillu avataanni suffisimasut assigigaat takuneqarsinnaagami, tamaaniittulli sumi suffiarineqarsimanersut qanorlu ingerlaartarnersut ilisimaneqanngilaq. Saarulliit taamatut sananeqaateqartut sukumiinerusumik misissuiffigineqartariaqarnerat pisariaqarluinnartoq matuma ersersiinnarpaa.

Siunnersuutit uani allassimasut sumi aalisartoqarsimanera aallaavigalugit suliaapput (imaappoq pisat amerlanersaat Dohrn Banke’p eqqaaneersuupput), sumiiffinnilu allani aalisarneqarsimasut nikingassutaat Dohrn Bankemi aalisartoqarpallaarneranik kinguneqartitsisinnaassapput.

ICES’ip maluginiarpaa Kleine Bankimi aalisarfiup matugallartarnera (martsi-maaji), piffissamimi tassani tamanna Tunumi saarulliit suffisarfiattut pingaarnerpaajusutut isigineqartarmat, tamatumali sunniutigisinnaasai ICES-imiit naliliiffigineqanngillat.

Takussutissiaq 5 Saarulliit Kitaani (NAFO Subarea 1) aammalu ICES Subarea 14 (Tunup avataani saarulliit suffisartut). ‘Tunup islandillu ava-taanni saarulliit suffisarfii’-nik tunisassiassatut pisarineqartartut 2022imi sumiiffiit tonsinngorlugu. Tikkuummi tungujortumi Dohrn Banke sumiinnersoq tikkuarneqarpoq kipparissullu orangemik qalipaatillip ersersippaa sumiiffik tamanna matoqqatinne-qartarmat Kleine Bankemi suffisartut illersorniarlugit.

Aalisakkanut siunnersuinermut atuuttumut eqikkaanerit tamakkeqqasut uani aaneqarsinnaapput: Aalisakkat assigiinngitsut pillugit 2023-mut ICES-imit siunnersuinerit eqikkarnerat

Siornatigut siunnersuinerit uani atuarneqarsinnaapput: