Tunumi qilalukkanik qernertaqarnera Saqqummersinneqarfia 20.12.2018

Qilalukkat qernertat pillugit aammalumi Tunumi qernertanik qilalugarniartarneq pillugu tusagassiuutini eqqartuisoqangaatsiarpoq. Tunumi qilalukkat qernertat sumiiffinni arlalinneersut nalunngilarput qilalukkallu qernertat Ittoqqortoormiuneersut Tasiilameersullu ikingaatsiarput. Tamaanngaaneersullu qularutissaanngitsumik ikiliartorput.

Pinngortitaleriffiup Kalaallit Nunaanni uumasut miluumasut kisittartussaavai. 2008-mi Ittoqqartoormiut eqqaanni qilalukkat qernertat 1.200-it kisinneqarput Tasiilallu eqqaani 1.100-it. Immap qaavata 30%-ia misissoqqissaarneqartarpoq. Immallu sinnera misissukkatulli akulikitsigisumik qernertanik qilalugaqartiginissaa naatsorsuutigalugu naatsorsuisoqartarpoq.

Kisitsinernili kingullerni tassa 2015-imi, 2016-imi kiisami 2017-imi Ittoqqortoormiut eqqaanni qilalukkat qernertat 500 missaannaanniittut naammattoorneqarput Kangerlussuullu eqqaani 800-it missaanniillutik, tassa tamanna piniartut Tasiilameersut nalinginnaanerusumik qernertanik qilalugarniarfiginerusarpaat. 2016-imi Kangerlussuup kujataani qilalukkanik qernertanik takunnittoqanngilaq. Imaassinnaavorlu tamaani ima qilalugakitsigilersimassasoq allaat timmisartumik kisinneqarsinnaajunnaarsimassallutik. Tunup Avannaatungaani, nunap eqqissisimatitap avataani allanik qernertanik qilalugaqarpoq. Tamaanngaaneersulli Ittoqqortoormiut Tasiilallu eqqaanni pisassanut akuliuttarnersut takussutissartaqanngilaq. Tunup Avannaani qilalukkat qernertat 2017-imi 2018-imilu kisinneqarput, kisitsinerilli inerneri aatsaat 2019-imi NAMMCO-miit akuerineqartussaapput.

Piujuartitsisumik piniartoqarnissaanut tunngatillugu kisitsinerit kisimik aalajangiisuuneq ajorput. Ukiuni kingullerni 30-ni pisanik nalunaarsuinerit, satelit’tikkut ujartuinerit, timip kingorngussaanut tunngasut, uumasut ingerlaviinik ilisimasaqassuseq, qilalukkat qernertat piaqqiornerat aammalu piniartut paasissutissiineri siunnersuinerni ilanngussuunneqartarput. Silap pissusaata allanngoriartornerata kingunerisaanik qilalukkat qernertat ingerlaarneri sunnertissimanersut ukiuni kingullerni misissugassanut aamma ilanngunneqarnissaa pingaartinneqalersimavoq.

Ittoqqortoormiut Kangerlussuullu eqqaani qilalukkat qernertat ikinneri peqqutaallutik ikittuinnarnik pisassaqartitsisoqarsinnaavoq. Taamaattumillu NAMMCO’p ilisimatuussutsikkut siunnersuinera 2017-meersoq malillugu Ittoqqortoormiuni ukiumut qulinik qilalukkanik qernertanik pisassiisoqartarnissaa Kangerlussuarmilu qulinik pisassiisoqartarnissaa siunnersuutigineqarsimavoq. Kangerlussuullu kujataani pisassiisoqannginnissaa NAMMCOmiit innersuussutigineqarpoq, piujuartitsisumik pisassiisoqarsinnaanissaanut qilalukkat tamaani ikippallaaqimmata.

Tunumi qilalukkanik qernertanik pisassiisoqartarnera isornartoqarsinnaammat, 2019-imi ukiakkut NAMMCOmi ilisimatuussutsikkut ataatsimiittoqarnissaa pilersaarutaavoq. Ataatsimiinnermilu misissuinerit nutaat nutaanngitsullu aallaavigalugit Tunumi piujuartitsisumik qernertanik qilalugarniartoqarnissaanut tunngavissanik nutaanik ilisimatuussutsikkut siunnersuusiortoqartussaavoq.