Arferit Nuup Kangerluaniittuaannartut takornariaqarnermut pingaarutilerujussuupput Saqqummersinneqarfia 17.06.2015

Allattoq:  PeMi

Qipoqqaat Nuup Kangerluaniittartut peerukkaluarpata tamanna arfernik takornariartitsisarnermut angallateeralinnullu allanut arfernik takuniaasartunut annertoorujussuarmik kinguneqartussaavoq. Tamanna Pinngortitaleriffimmeersut biologinit Tenna Boyemit, Malene Simonimit Lars Wittingimillu suliarineqarsimasumi misissuinermi takuneqarsinnaavoq.

Pinngortitaleriffik qipoqqaat sarpiisa allaannik – tamarmik immikkuullarissuulluinnartunik –assinik katersuilluni 2007-imiili aallartippoq. Assit arfernik ilisarsiniarnermi atorneqartarput qipoqqaallu Nuup Kangerlaniittartut Kalaallit Nunaatalu sinneraniittartut assinginik katersuilluni katalogiliortoqarpoq.

Asserpassuillu amerlaqaat: Ukiuni arfinilinni misissuiffiusuni, ilisimatusartartut nunaqavissunit, arfernik takornariartitsisartunit takornarianillu ikiorneqarlutik Nuup Kangerluani assilisanik 513-inik katersuisimapput taakkulu tunngavigalugit arferit assigiinngitsut 76-it ilisarisinnaanngorsimallugit. Ilimanarluinnarporli takuneqartartut arferit ikittunnguaannaasut.

“2007-miit 2012-imut assilisatigut takuneqarsinnaavoq, pingaartumik arferit aalajangersimasut arfinillit piffissami tassani assilineqarsimasut 50%-iini pineqartut”, Pinngortitaleriffimmeersoq Tenna Boye oqaluttuarpoq.

“Tassa imaappoq, arferit piffissami tassani kangerlummi takuneqarsimasut affaat tassaasimasinnaasut arferit arfinillit taakku arlaat. Ukiut tamaasa arfernik nutaanik kangerlummut pulasoqartarpoq, arferilli tamakku sivikitsuinnarmik kangerlummiittarunarput ukiullu tulliani takkuteqqittaratik. Arferilli tamaaniittuartartut ukiut tamaasa kangerlummiittarput, massakkullu takusinnaavarput arferit tamaaniittuartartut sapaatit akunnerini allaammi qaammatini arlalinni arlaleriarlutik assilineqartuartartut”, Tenna Boye oqarpoq.

Qipoqqaq “normu 9” arferit Nuup Kangerluani takuneqarnerpaajusartut arferillit ilaat 1992-imiillu assilineqarajunnerpaajusimasoq. Ass.: Tenna Boye

Arferit tamaaniittuartartut peerukkaluarpata qanoq pisoqarsinnaava?

Qipoqqaat arfinillit, misisissuinermi takuneqarsimasut taakku ilaat pingasut massakkut arfannianit pisarineqarsimalerput, taamaattumillu ilimagineqaannarsinnaavoq siunissami kangerlummi arfernik takusaqartarneq ajornarnerulissasoq.

Naatsorsuinerit, Nuup Kangerluani arferit qanoq katitigaanerat tunngavigalugu suliarineqarsimasut iluaqutigalugit ilisimatusartartut missiliorsinnaavaat, ukiumut arfermik ataatsimik peeruttoqartassappat tamanna ukiut 50-it ingerlanerini qanoq kinguneqarumaarnersoq. Tassunga tunngatillugu arfanniartarneq arferit peerunnissaannut pingaaruteqarnerpaasussaavoq, nalunngikkaluarutsiguluunniit aamma qassutinut napitittoortoqarsinnaasarlunilu umiarsuarnut angisuunut aportittoortoqarsinnaasartoq.

 “Misissuinitta inernerisigut takuneqarsinnaavoq, piffissap ingerlanerani kangerlummi arfersiassaaleqinarnerulerumaartoq, tassanimi pineqarmata arferit tamaaniittuartartut – tassaallutillu arferit takuneqarnerpaajusartut – qularnanngitsumillu aamma pisaqarfigineqakulaneqarnerpaajullutik. Massakkut aallarnerit tamaasa arfermik takusaqartaruit, imaassinnaavoq siunissami aappaanik pingajussaannilluunniit aallarninni aatsaat arfermik takusaqartarumaartutit”, Tenna Boye nassuiaavoq.

Misissuinermili inerit aamma takutippaat, ukiup qanoq ilinerani piniartoqartarnera aamma arfernut kangerlummiittuartartunut pingaaruteqartoq: Upernaakkut arfernik nutaanik kangerlummiittoqarajunnerusarpoq taamaattumillu aamma piffissap taamaalinerani arfermik tamaaniittuartartuunngitsumik pisaqartoqarnissaa ilimanarnerusarpoq.

“Arferit kangerlummiittuartartut peerukkaluarpataluunniit uagut kangerlummi arfeerutivissanasorinngilarput. Arferimmi kangerlummiittartut arferit Kalaallit Nunaata kitaaniittut amerliartortut ilagaat. Qipoqqaalli kangerlummiittuartartut sivisuumillu kangerlummiittartut allanik tamaaniittuartartuunngitsunik sivikinnerusumillu kangerlummiittartunik taarteqassappata, tamanna arfernik takornariartitsisarnermut namminnerlu umiatsiaaqqaminnik arfernik takusassarsiortartunut siunissami sunniuteqarsinnaalluarpoq”, Tenna naggasiivoq.

Arferit sumiiffigisartakkaminniittuartartut imaluunniit qipoqqaat Nuup Kangerluaniittuartartut piffissap ingerlanerani arfernik allanik taarteqarumaarsinnaanerat ilisimatusartartunit suli ilisimaneqanngilaq.