Issittoq allanngoriartortoq pilersaarusiorfiginissaa pisariaqarpoq Saqqummersinneqarfia 17.05.2018
Umiarsuit angallannerulissapput, pisarisartakkat ikilinerulissapput, takornariat amerlissapput, sila naatsorsoruminaallissammat ajutoortartut amerlanerulernissaat naatsorsuutigineqassaaq uumasullu takornartat nunarsuup kujataarneersut anngussuunnerulissapput. Tassa ajornartorsiutit taama ittut Kalaallit Nunaata siunissami aggersumi akiorniagassarai. Nalunaarusiami nutaami allannguutit qanoq iliuuseqarfigineqarsinnaanerinik siunnersuisoqarpoq
Allattoq: Peter Bondo
Silap pissusia nunarsuullu aningaasarsiornikkut inissisimarnga allanngoriartorput, Issittumilu allanngoriartornerit suli sukkanerusumik pipput. Taamaattumillu qanoq iliorutta siunissamut eqqanaarsarluarnerusinnaanerput immitsinnut apeqqutigissallugu pingaartuuvoq.
Issittumi Siunnersuisoqatigiit qanoq iliorluni Issittoqarfiusuni allanngoriartorfiusunilu allannguutinut pisunut naleqqussarsinnaanerput suliassaqarfinnit ilisimatusariaatsinillu assigiinngitsuniit naliliiffigitippaat. Tassunga atatillugu misiligutitut sumiiffiit periarfissaannik misissuiffiginiakkat suliaqarfigineqarput, tassaallutik Baffin Bugt aamma Davis Strædet nunallu imartanut taakkununnga attuumassutillit (Kalaallit Nunaata kitaa Canadallu issittortaata kangia).
Suliniutit Arktisk Center-imeersunit, Aarhus Universitet, Nunatsinni Pinngortitaleriffimmeersunit aammalu Canadami Laval Universitetimeersunit aqunneqarlutik ingerlanneqarput, misissuinerneersullu AMAP ataani nalunaarusiakkut “Adaptation Actions for a Changing Arctic: Perspectives from the Baffin Bay/Davis Strait Region” tassa saqqummeqqammerput.
AMAP tassaavoq Issittumi Siunnersuisoqatigiit ataanni suleqatigiissitat arfiniliusut ilaat.
Peqataasut tamarmik isumasiorneqarput
Suliniut Kalaallit Nunaanni aallartinneqarpoq attuumassuteqartunik aammalu tunisassiorfinni, aalisarnermi, suliniaqatigiiffinni, Namminersorlutik Oqartussani kommuninilu ingerlatsisuusut isumattorsaqatigiissinneqarnerannik, tamatumalu kinguneraa suliassaqarfiit arfineq marluusut misissoqqissaarneqarnissaannik aaliangiussineq. Qulequttat suliaqarfigineqartussat toqqarneqartut tassaapput: pisuussutit uumassusillit, aatsitassanik atuineq, umiarsuit angallannerat, atortulersuutit, takornariaqarneq, peqqinneq ilinniartitaanerlu.
Qulequttat taakkartorneqartut tamarmik immikkut Kalaallit Nunaanneersunik, Danmarkimeersunik Canadameersunillu ilisimatusartartunik inuttalersugaasimapput, taakkulu suliaraat killiffimmik nalilersuiniarluni misissuinerit, qanoq ineriartortoqarnissaanik sammivissanik paasiniarnerit aammalu inuiaqatigiit siunissamut qanoq iliorlutik sillimmartaarnissaannik nalilersuinissat – tassani ukiualunnguani ukiullu 50-it siumut isigimalluni pilersaarusiorsinnaanissat piareersaasiorfiginiarneqarlutik.
Kalaallit Nunaanni sulineq Arktisk Centerimeersunit, Aarhus Universitet, Pinngortitaleriffimmi Silap Pissusianik Ilisimatusarfimmeersunit kiisalu Ilimmarfimmeersunit, silasiorfeqarfimmeersunit DMI-meersunit, Aalborg Universitet-imeersunit, Københavns Universitet-imeersunit aammalu Canadami universitet-init arlalinnit ingerlanneqarpoq.
Siunnersuutit siammasissupilorujussuit
– Suliaq unamminiarnartuusimavoq. Tassami silap pissusiata allanngoriartorneranut tunngassuteqartut nangaanartulipilorujussuupput, minnerunngitsumik nunarsuarmi aningaasarsioriaatsit eqqarsaatigalugit. Suleriuserisarput qiviarlugu oqartariaqarpugut nutaamik suleriuseqarsimalluta uatsinnut ilisimatusartartunut aammalu Issittumi Siunnersuisoqatigiinnut nutaajulluni, tassami suut tamaasa – ilisimatusariaatsit periutsillumi – akimorlugillusooq periuseqarsimavugut, taama oqaluttuarpoq ilisimatusartartut siunnersuisartullu pisortaat Anders Mosbech, Aarhus Universitetimeersoq, suliap tamarmiulluni ingerlanneqarnerani siuttooqataalluni ingerlatseqataasoq.
Innersuussutigineqartut assigiinngisitaarput, ilaat tigussaasumik suliassat, soorlu sanaartornermi maleruagassat eqqarsaatigalugit soorlu nunap qeriuaannartup aakkiartornera eqqarsaatigalugu.
Innersuussutit allat inuiaqatigiit ingerlatitaanerannik patajaallisaataasussaapput soorlu siunissaq naatsorsoruminaatsoq siorngerniarlugulusooq illuliortarnerit pitsanngorsarneqarnissaat eqqarsaatigineqarluni soorlu aamma ilinniarsimassutsip qaffassarneqarnisssaa, ajunaarnersuaqarnerani atorneqartartussamik aningaasaateqarfimmik pilersitsisinnaaneq, soorlu savaatilinnik panernersuaqarneranik eqqugaasimasunik ikiuutaasinnaasussanik eqqarsartoqarsinnaalluni.
Nalunaarusiap innersuussutai nalilersuiffigisaalu saqqummiunniarlugit ukiamut septemberimi Nuummi isumattorsaqatigiissitsinerit arlallit ingerlanneqassapput.
Suliaq manna ingerlanneqartoq Danmarkimi Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmit ”Miljøstøtte til Arktis (DANCEA)”-mit aningaasalersorneqarpoq.
Nalunaarusiaq tamakkiisoq uaniippoq: Adaptation Actions for a Changing Arctic Perspectives from the Baffin Bay Davis Strait Region
Itinerusumik paasisaqarusunnermi attavigineqarsinnaasut
Anders Mosbech, ilisimatusartartut siunnersuisartullu pisortaat Aarhus Universitetimeersoq, mail: amo@bios.au.dk; oqarasuaat: +45 294 40203 aamma
Malene Simon, Silap Pissusianik Ilisimatusarfimmi pisortaq mail: masi@natur.gl, oqarasuaat: 361200