Imaani miluumasut imartatsinniittartut amerlanerpaat ajunngillat – ilaqarpulli atugarliuuteqartunik Saqqummersinneqarfia 26.06.2020
Imaani miluumasut Kalaallit Nunaata imartaaniittartut naliliiffigiineqarneranni inaarutaasumik nalunaarummi atuarneqarsinnaavoq miluumasoqatigiiaat amerlanerpaartaat aalaakkaasumik imaluunniit amerliartortutut inissisimasut. Taamaattorli miluumasoqatigiiaat ilaat piujuartitsiniarnermik tunngaveqanngitsumik piniagaanerat peqqutaalluni ajornartorsiortinneqartunik ilaqarput, peqatigisaanillu silap pissusiata allanngoriartornera peqqutaaqataalluni tamakku miluumasut siuliani eqqaaneqartut siunissaat nalorninartortaqarpoq.
Imaani miluumasut 55-it naliliiffigineqarnerat
Ilisimatuussutsikkut allaaserinnittarfik Elsevier nunarsuarmi uumassusillit ataqatigiiffiinut tunngassuteqartunik allaaserisanik saqqummisseqqammerpoq, taakkunani allaaserisat ilaat ataaseq Kalaallit Nunaata imartaani miluumasunut tunngassuteqartuulluni. Allaaserinnittuupput Pinngortitaleriffimmi ilisimatusartartut makkuusut: Fernando Ugarte, Kristin Laidre, Aqqalu Rosing-Asvid kiisalu Mads Peter Heide-Jørgensen.
Allaaserisami nunatta imartaaniittartut miluumasut ataasiakkaarlugit sammineqarput, isiginiarneqarnerullutik qanoq issusiat, silap pissusiata allanngorneranit sunnigaanerat inuillu iliuusaasa miluumasunut ataasiakkaanut sunniutigisaannik takussutissartaqarnersut. Allaaserisap inernilernerani imaani miluumasut assigiinngitsut 55-it naliliiffigineqarneranni amerlanerpaarpaartaat aalaakkaasumik imaluunniit amerliartortutut inissisimasut erserpoq. Ilamininnguili taama inissisimanngillat, soorlu makku:
Tunup imartaaniittartut aarloqatigiiaat piniagarineqarnerminnik ilumut attassisinnaanerat ilisimaneqanngilaq, NAMMCO Kalaallit Nunaannik siunnersuinikuuvoq aarluit mianersortumik aqutsivigineqartariaqarnerarlugit.
Niisat qanoq amerlatigisut pisarineqartarnerat ilisimaneqanngilaq
Kalaallit Nunaata kitaata imartaaniittartut niisat NAMMCO-p ilisimatuussutsikkut ataatsimiititaliaata innersuussineranit amerlanerusut pisarineqartarput.
Naak qasigissat 2010-mi piniagaanikuunerminnit eqqissitinneqareeraluartut, taamaattoq suli ulloq manna tikillugu qaqutigorsuaannaq naammattoorneqartarput uffali qangaanerusoq taama amerlalluinnartiginikuugaluarlutik. Qasigissat qaqutigorsuugaluartoq pisarisoorneqartarnerinut peqqutaasinnaasut tassaasinnaapput unioqqutitsilluni pisaqartarnerit pisarisuuinninnerillu, pingaartumik qassutini eqalunniutini imaluunniit nipisanniutini.
Qilalukkat inissisimanerat
Qilalukkanut qernertanut tunngassutillit imaaliallaannariaanngillat, tassami qernertaqatigiiaat arlalippaaluummata. Qernertat sumiiffinni aasaagaluarluni qiianarfiusartuniittartut amerlanerpaapput, taakkulu piniaqqusaanatik eqqissisimatitaanngikkunik piujuartitsiniarnermik tunngaveqartumik piniagaasarput. Qilalukkat qernertaqatigiiaat matumani pineqartut tassaapput Tunup avannaarsuani nunarujussuup eqqissisimatitap imartaaniittartut, Avanersuarmi Kangerlussuup imartaaniittartut Canadallu issittortaaniittartut imartani Smith Sundimiittartut aammalu avannaarsuaniittartut. Qilalukkat qernertat amerlasuut aasaanerani Canadap imartaaniittartut ukiuleraangat Kalaallit Nunaata tungaanut ingerlaalersarput, Baffin Bugtimiittarlutik Davis Strædemiittarlutillu sinerissamullu qanillisut piniartunit piniagaasarlutik. Qilalukkat qernertaqatigiiaat kujasinnerusuni aasisartut ikinnerusunik qilalugartaqartarput. Tamaaniittartut silap pissusiata allanngoriartorneranit, inuit akornusersuinerannit piniagaavallaarnermillu ajornartorsiortinneqarput. Qilalukkat qernertaqatigiiaat mianernartumik inissisimasut Qimusseriarsuarmi aammalu Tunup imartaata kujasinnerusortaaniittartuupput.
Issittup uumasorsuisa nalinginnaasut avannamut illuariartulernissaat
Qilalukkat qernertat, qilalukkat qaqortat, nannut, aarrit, natsiit, natsersuit, ussuit aataallu Issittup imartaanut nillertumut sikusartumullu naleqqussarsimasuupput. Issittup kissatsikkaluttuinnarnera ilutigalugu issittup uumasuisa siaruarsimaffiisa ukiuni aggersuni avannamut illuariarnissaat naatsorsuutigineqarpoq. Inuilli naalakkersuisuusullu iliuuserisartagaat peqqutaallutik silap pissusiata allanngoriartorneranik unitsitsiniartoqanngippat, apeqqutaassaarlu nunarsuatsinni gassinik kissatsikkiartortitsisartunik atuineq appartinneqarsinnaassanersoq, tamakkumi Issittup uumasuisa siunissaannut aaliangiisuulluinnartuusussaapput.
Kalaallit Nunaata imartaaniittartut miluumasut killiffiat tabelimi uani takuneqarsinnaapput.
Ilisimatuussutsikkut allaaserisaq uani atuarneqarsinnaavoq.
Itinerusumik paasisaqarusunnermi attavissaq:
Miluumasunut Timmissanullu Immikkoortortaqarfimmi pisortaq Fernando Ugarte oqarasuaat 361200 imal. feug@natur.gl
