Kalaallit Nunaanni arfernik ilisimatusarneq arfeqatigiinnik assigiinngitsunik sisamanik aarlerinanngitsumik siunnersuinermik kinguneqarpoq Saqqummersinneqarfia 19.06.2009
Kalaallit Nunaanni arfernik ilisimatusarneq 2009-imissaaq IWC-mi (Nunat tamalaat Arfattassat pillugit ataatsimiititaliarsuat) ilisimatusarnermut ataatsimiititaliarsuarmi angusaqarfiuvoq. Ukiorpassuarni kalaallit arferit amerlassusaat pillugit paasissutissanik naammanngitsunik tunniussisartutut isornartorsiorneqartarput, maannakkulli kalaallit arfanniarnissaminnut ilisimatuussutsikkut ajornartorsiuteqarunnaarput. Tamanna annertuumik ilisimatusarnermik pissuteqarpoq tamatumalu kingunerisaanik arfernik angisuunik kalaallit pisariumasaannik aarlerinanngitsumik aatsaavissuaq siunnersuisoqarpoq.
Arfattassat pillugit ataatsimiititaliarsuaq juunimi Madeirami ataatsimiippoq kalaallillu sinnerlugit ilisimatusartut Lars Witting aamma Mads Peter Heide-Jørgensen, Pinngortitaleriffik, peqataapput. Ilisimatuussutsikkut ataatsimiititaliarsuarmit nalunaarusiat IWC-p 22. juunimiit 26. juunimut ataatsimiinnerani oqaluuserineqassapput. IWC-ip arfattassat amerlassusissaat aamma aalajangersartarpai.
Tikaagullinnik amerlassusiileriaaseq nutaaq ukioq manna Kitaani amerlassutsinik uuttortaanermi atorneqartoq ilisimatuussutsikkut ataatsimiititaliarsuarmit akuerineqarpoq. Periutsimi tassani pisanit arnavissat amerlassusaat tunngavigalugu Kitaani pisassat amerlassusissaat missingerneqartarput. Periuseq ukiut sisamat matuma siorna kalaallinit siunnersuutigineqarpoq. Periuserli uumasoqassutsikkut kisitsisitigullu tunngavinnik nutaarluinnarnik tunngaveqarmat ineriartorneq pitsaassutsinillu qulakkeerinninnerit sivisuumik ingerlasarput, periutsillu akuerineqarnissaata tungaanut pitsaassutsinik qulakkeerinninnissat arlallit suli amigaataapput.
Tamatuma saniatigut 2007-imi Kitaani tikaagulliit 17.000-iusut akuerineqarput. Manna tikillugu kisitsisarnerni angusat amerlanersaraat, tamatumalu kingunerisaanik ilisimatuussutsikkut ataatsimiititaliarsuaq tikaagullinniarnissanut ilisimatuussutsikkut aatsaavissuaq siunnersuisinnaanngorpoq. Naggataatigut 2008-mi siunnersuineq arfeqatigiinnut allanut atorneqarpoq, taamaalilluni tikaagulliit 178-it, tikaagulliusaat 19-it, qipoqqaat qulit arfiviillu marluk Kitaani Tunumilu tikaagulliit aqqaneq-marluk pisarineqarnissaannut ilisimatuussutsikkut akuersissutigineqarput.
”Naak tikaagullittassanik siunnersuineq 200-niit 178-inut ikileriarsimagaluartut ukiumut pisassanit agguaqatigiissillugu amerlanerupput”, Fernando Ugarte, Pinngortitalerfimmi immikkoortortaqarfimmi pisortaq oqarpoq. ”Nutaamik siunnersueriaatsip taassuma iluaqutaa tassaavoq nungusaataanngitsumik pisaqartarnissamut naatsorsueriaatsimik qularnaannerusumik tunngaveqarnera.”
1960-ikkulli kingorna nuna ilisimatuussutsikkut arfeqatigiinnik assigiinngitsunik soqqalinnik sisamanik ilisimatuussutsikkut siunnersorneqarsimanngilaq. Ullumikkulli ilisimatuussutsikkut paasissutissat siunnersuinermi atorneqartartut pillugit annertunerujussuarmik piumasaqaateqartoqartarpoq, assersuutigalugu arfernik nutaamik eqqortunillu kisitsisoqartussaavoq. Tamanna ilutigalugu arfeqatigiit assigiinngitsut arlallit ukiorpassuarni piniaqqusaasimannginnerat malunnarpoq, taamaalillutik amerleriangaatsiarsimapput.
Paasissutissanik amerlanerusunik pissarsiniaraanni ilisimatusartoq, Mads Peter Heide-Jørgensen, tel. +45 32833827, e-mail
imaluuunniit immikkoortortaqarfimmi pisortaq, Fernando Ugarte, tel. +299 361242, e-mail attaveqarfigineqarsinnaapput.
