Puisit navianartorsiortitaasut Kujataani satellitsikkut aallakaatitsissuserneqartut Saqqummersinneqarfia 14.09.2009
Ilisimatuut arlallit Pinngortitaleriffimmeersut Danmarks Miljøundersøgelsemeersullu ;qasigissanik arfineq pingasunik, ussummik ataatsimik natsermillu iluatsittumik satellitsikkoortumik aallakaatitsissusiisimapput Nunap Isuata qanittuani.
Nassitsissutit puisit ingerlaasiannik aqqaamasarnerannillu paasissutissanik satellitsikkoortumik ilisimatuut allaffiinut nassitsiuartussaapput. Kalaallit Nunaanni qasigissanik ussummillu satellitsikkoortumik aatsaat pernaammik aallakaatitsissusiisoqarpoq. Kalaallit uumasunik nungutitaanissamut navianartorsiortitaasunik allattorsimaffianni qasigiaq ”aarlerinartumik navianartorsiortutut” nalunaarsugaavoq, ussulli nalunaarsimalluni ”paasissutissanik peqan-ngimmat qanoq innerat naliliiffigineqarsinnaanngitsoq”.
”Pingaarluinnartuuvoq paasiniassallugu qasigissat sumiittarnersut sumilu neriniartarnersut. ;Kalaallit Nunaanni qasigiaq 1960-ikkunni 1970-ikkunnilu assut ikileriareersimasoq, tamatumalu kingornagut qaqutigoortorujussuanngorsimalluni” Aqqalu Rosing-Asvid oqarpoq.
Pinngortitaleriffiup ukiorpassuanngortuni eqqissisitaanissaa inassutigisarsimavaa, aammalu North Atlantic Marine Mammal Commission (NAMMCO) qasigiaq Kalaallit Nunaanni nunguinnassanngippat piniarneqarnerata unitsinneqarnissaanik inassuteqarsimavoq. ; Qasigiaq Kitaani ima qaqutigoortigilersimavoq ilaanniinnaq ataasiakkaaginnannguit takuneqartalersimallutik. Kalaallit Nunaata kujaterpiaani suli peqalaarpoq, takunnittarnerilli arlallit pasinartippaa taakuttaaq ukiuni kingullerni assut ikilisimasiut. ; Tassalu qasigiaqatigiit taakkorpiaat misissuinermi uani nutaami qitiutinneqarput.
Satellitsikkoortumik malittarinninneq Aqqalu Rosing-Asvid-imit, Pinngortitaleriffimmeersumit, aqunneqarpoq aammalu misissuillunilu suliaq taanna Aatsitassanut Pisortaqarfiup Nunap Isuata eqqaani uuliasiortoqalissagaluarpat sunniutigiumaagaanik nalilersuinermi atugassanik misissuinissanut arlalinnut imissutigisimasaanut ilaavoq. ;
Puisit aallakaatitsissutinik assigiinngitsunik marlunnik atortulerneqarsimapput. Aappaa amianut nipititaavoq aappaalu seqquata aappaanut ”iverutitut” tassiliunneqarsimalluni nigaliussimalluni. ; AQasigissat aallakaatitsissuserneqartut tamarmik inersimasuupput. Taakua puisit eqqissisimatinneqartarput 1. majimiit 1. oktoberimut, piniartulli aallaaniartartullu kinnuigineqarput puisit taamatut atortulikkat issunnaveersaaqqullugit oktoberi aallartereeraluarpalluunniit, taakkuami paasissutissanik ilisimatuunut nassiussuiniassammata.
