Maani Kalaallit Nunaata Kangiata Avannaarsuani kikkut nerisareqatigiippat Saqqummersinneqarfia 29.08.2012

2012-p aasaanerani tammaarsimaarfitsinni Daneborgemi , Kalaallit Nunaata Kangiata Avannaata, kialaarsinnaanini takutippaa. Ukioq ukiorisseruttornerani ukiuunerani suliaqarnitsinni marsimi issiut minus 35° issitsigisumi sulinitsinnut naleqqiullugu maanna maani taligut kangujarlugit sullivitta silataan aneerasaartarfimmi seqinersua saallugu issiasinnaalluta.

Silaginnersuata suliniarnerput maani Zackenberg-imi oqilisarpaa, tammaarsimaffiullu MarinBasis-Zackenbergip angallataa Aage V. Jensen, tamassa qatsunganeq qillariinnaaq imaq tamaat tarranillugu kisimi minittornerulluni  Young Sund ikerasaatigut , Tyrolerfjord (Tyrole Kangerluatigut Grønlandshavellu sineriaatigut ingerlaaqattaarpoq. Suliaminnik sungiussisimaqalutik tunngaviusumik misissugassaminnik Young Ikerasaanit, kangerluup imartaata sunik akoqarnera, immap kissassusiata uuttortarneqarnera qanorlu tarajoqartiginera, taamatullu immammi uumassuseqarsinnaasut minnerpaartaanniit: immap naasui- uumasuaqqallu tappiorannartut (plankton), uumasoqatiminnit nerineqarsinnaasut taakkunannga annersaalluni kinguk. Kangerlummi immap naqqaniit katersorpagut immap ulloriarpassui qituperarpassuillu taassaanngitsumik amerlassusillit taamatullu uillut assigiinngitsut, timitsinnilu siorarsuarni aarfit pujortuleeqqarmiit isigisinnaasagut 14 – 20 –nik amerlassusillit seqinnissaarujoortut soorlumi kiattuni sissami aasarsiortarfissuarni seqinnisaarujuinnallartut. Unnukku eqalunnut qassutit sinerissamut nivinngarneqarput ilisimatusartut tammaarsimafiata sioraani sissamut, unnuup ingerlanerani qaasutit marlussoriarlutik napitaajarneqartarput arlalinnillu napittoqarsimalluni pisat tamarmi 60 cm.missaani angissuseqarput 3 kg oqimaassuseqarlutik pisat angissusii oqaimaassusiilu tamarmik uuttortarneqarput nalunaarsorneqarlutillu, taamatullu eqaluit siunnai peerlugit ipai najoqqutaralugit uuttorneqarsinnaallutik eqaluit qanoq utoqqaatiginersut, soorluttaaq  orpiit qanoq pisoqaatiginersut orpiut kippaata ipai najoqqutaralugit uuttortarneqarsinnaallutik.

Ukioq manna tassa MarinBasis-Zackenberg-imi pilersaarusiami aasami ilisimatusarluni tamaarsimaarnerit qulingat. Ukiut taakku qulit ingerlaneranni misissugassatut katersorneqarsimassut misissorneqarsimasullu inernerisa takutippaat kinguit assigiinngitsut katitigaanerat assigiinngitsutigut allannguuteqarsimallutik tammaarsimaffitta sissaani ikerasaap Young Sund sineriaani inissisimasumi. Ukiuni taakkunani qulini allannguutit ersarivissut takuneqarsinnaasut tassaapput kinguaqqat amerleriarujussuarsimanerat malugineqarsinnaavoq issittumi uumasuaqqanut taamaattunut allanut sanilliullugit, taamaalilluni ersiutaalluni tamaani issittumi inuussutissanik assigiinngitsunik amigaateqartoqanngitsoq takuneqarsinnaammammi tamakku kinguaqqat puallaareqisut orsoqarluarlutik taamaalillutik uumasoqatiminnit anginerusunit allanit nerineqarnissaminnut inussutaalluarsinnaasut ajukkunnanngitsut. Pinngortitap uumasullu allannguutaat allat silaannaap allannguuteqarneranik aallaaveqartoq qularutigineqarsinnaanngilaq, taamaattorli tamanna sermip aakkiartornerata kingunerisaanik tamanna pisimanersoq imaluunniit sarfap ingerlaarnerata Atlantikut Avannaani allannguuteqarneratigut tamanna pisimanersoq maannamut suli ilisimaneqanngilaq. Apeqqutillumi taamaattut akissutissarsiniartariaqarput taamaattumillu ukioq manna MarinBasis – Zackenberg-mi pilersaarut annertusiallanneqarsimavoq tassalu inuussutissatut pinngoqqaatit minnerpaaniit alliartornerminnut qanoq nerisaqaqatigiinnermikkut alliartortarnersut qanorlu katiterlutik ineriartortarnersut. Taamatullu misissuinermi misissuiffik isorartussuseqarpoq Torylerfjordep  qinnguaniit sermip aakkiartornerata kuuffianiit kangerluullu qinnguata imartaata naapinneraniit Young Sund (ikerasaa)  aqqutigalugu avammut Grønlandshavep imartaata ilangaatsiarsua ilanngullugu, Kangiata Kangerlui naapinneqarput. tassanilu Kalaallit Nunaata tassanilu Kalaallit Nunaata Taamaalillunilu paasineqarsinnaassaaq sermersuup aattup kuunnerata kangerluullu imaata kangerlummi naapinnerata minnerunngitsumillu Grønlandshavep imartaata sarfaata sutigut nunniuteqarnera, tamannalu allaaserineqarpoq.

Pilersaarut ilaatigut imaqarpoq Kalaallit Nunaata Kangiata Avannaata sineriaata sukumiinerusumik misissuiffigineqarnissaa, tamannali misissuisarfitta angallatinnguanik 30 fods-imi aquuteralalimmik ingerlanneqarsinnaanngimmat Grønlandshavemi imartaa navianaqimmat imaannaanngitsuummallu tassanngaannarsuaq allanngoriataartartoq sikorsuillumi tamaani akornutaaqimmata suliarput pilersaarutit malillugit ingerlassinnaanngilarput. Taamaattumillu pissutsit tamakku  ilisimatusartut angallataannit RV DANA-mit ingerlanneqassalluni., taannalu Island aallaavigalugu sapaatip akunnera tulleq ilisimatuut Danmark-imeersut , Polenimeersut  kiisalu Nuummi Pinngortitalerifimmeersut ilaasoralugit.

Tamakku imaani uumasuaqqat minnerunngitsumillu kinguit pingaaruteqartorujussuupput, tassami taakku tassaapput imaani uumasut assigiinngitsut nerisaqaqatigiinneranni tunngaviusumik pinngortatitsisuusut, tassalu assersuutigalugu aalisakkanit pinngoriartortunit  nerineqartaramik, taamaattumillu tamanna pissutigalugu kinguit pualasuut asserssuutitut eqalunnit nerineqarunik eqaluit pualasuut pissarsiarinissaat qularutissaanngilaq taamatullumi kapisillit. Tamaattumillu tamakku kinguit pualasuut ilaasa quperluaranngui aalisakkat piaraannit nerineqartarput. Tamakkulu aalisagaaqqat aamma aalisakkanit anginersunit  allanit nereqqinneqartarlutik – tamatumanilu maani pineqarput eqaluit uagut ulluni makkunani qassutinit pisarisartakkavut Daneborg-imi tammaarsimaarfitsinni inuulluutigisagut. Maani eqaluit angisoorsuupput pualasuut mamaqisullu., aalisagaq ilisimatusarnermi paasissutissanik misissorneqartussanik tigusiffigineqareeraangami naggataagut silami siatsivimmut (grill) ikineqartarpoq nerineqartussanngorluni  “Zackenberg beach Festival” inuulluutissatut. Tassani aalisagaq ilisimatuunit peqataasunit taamatullu Serius-imi inuttaasunit uullineqarluni nerisassiarineqartarpq sinneruttullu ukiumi taarseruttorfiani Seriuspatruljemi inuttanit nerinertussatut peqqumaasiarineqrtarlutik taarmut issersuarmulu akiuussinnaanissamut iluaqutissatut.