Pinngortitaleriffimmi raajalerisut aalaaluttuinnaapput Saqqummersinneqarfia 15.09.2014

Pinngortitaleriffik ulluni makkunani Atlantikup avannaani aalisarneq pillugu ataatsimiititaliap NAFO-p ICES-illu raajat pillugit ilisimatuussutsikkut ataatsimoorullugu ataatsimiititaliaata ukiumoortumik ataatsimiinnerani aaqqissuisuuvoq. Raajat pillugit ilisimatusartartut 15-it nunanit assigiinngitsunit arfineq pingasuneersut, taakkununga ilaallutik Pinngortitaleriffimmi biologit raajalerisut, Atlantikup avannaa tamakkerlugu Canadallu kangimut sineriaani raajarniarnerit aappaagumullu pisassiissutigineqarsinnaasutut innersuussutigineqarsinnaasut pillugit ulluni 10. – 17. september suliaqaleruttorput.

Ukiormanna misissuinernit inernerit paasissutissallu pissarsiarineqarsimasut misissorluarneqaleruttorput suliallu pitsaassusiat misissoqqissaarneqarlutik. Ataatsimiittarfimmiilluni silaannaq issukkaasappoq oqaatsinik paasinanngitsorpassuarnik tusarnaartuinnarmut inornartunik. Nunatsinnullu pisuussummut taama pingaaruteqartigisumut pissutsit killiffiannik paasisaqarniaraanni pisariaqarpoq periutsit pisariusut ajornaatsuinnaanngitsullu aammalumi paasissaanngitsorpassuit allat iluaqutigalugit akissutissarsiniarnissaq: Peqassuseq maannarpiaq qanoq inissisimava – amerlisimappat ikilisimappat? Aalisarnermit paasissutissaatit qanoq oqaluttuarpat? Saarulliimmi raajaqassutsimut sunniutaat qanoq isikkoqarpa? Qanoq raajanik ilanngartuitigippat, qanorlu iliorluni tamanna naatsorsorneqarsinnaava? Raajat, arnavissat angutivissallu aammalu ukioqatigiiaakkuutaat agguataarsimanerat qanoq isikkoqarpa? Kitaatalu kujataata imartaani raajat sumununa pisut?

Tassa apeqqutit taama nipillit silaannarmi erfattarniarlutillu biologinit raajalerisunit iternga tikillugu ulluni makkunani oqallisiginiarneqarput.

Kisitassat imaannaanngitsut oqallinnerpassuillu

Kalaallit Nunaata Kitaata imartaani raajaqassuseq naliliiffigineqartarpoq qarasaasiami programmeq matematisk statistiskiusoq – ”Bayesian model”-imik taaneqartartoq – ukiormanna misissuinernit kisitsisinik pissarsiaasunit ”immersoriarlugu” naatsorsuitinneragut; taamatupajaaq oqaatigineqarsinnaavoq. Taassuma raajaqassuseq oqimaassusinngorlugu, pisaasartut amerlassusiat saarulliillu raajartortarnermikkut ilanngartuutaanerat allarpassuillu ilanngussorlugit naatsorsuusiornerit ingerlattarpai.

Qarasaasiarsuulli akissutissat tamaasa oriaannartanngilaalusooq. Tassami misilittagaqarneq paasinnissinnaassuseqarnerlu pisariaqarput kisisitsiserpassuit aniatitai raajaqassutsimut Nunattalu pisariaqarteqisaanut tunngassuteqartut paasilluassagaanni. Aamma pisariaqarluinnartarpoq biologit akunnerminni kiinneqatigiillutik oqallittariaqartarnerat.

Akissutissat ilisimatusartartunit biologinit nalunngingaatsiareerneqartarput, kisiannili iluarsartuuteqqaarneqassapput NAFO-llu ataatsimiititaliaanit akuereqqaarneqarnissamik tungaannut isertuunneqartorujussuusarlutik. Tassami Nunatta nappataa pingaarnerpaaq pineqarpoq, raajaq, aqqusinermi angallattut tikillugimmi allaat pigissaarneq pineqarmat. Taamaattumik suut tamavimmik sukuerlugillusooq iternga tikillugu oqallisiginiarneqartarput. Tassa ulluni makkunani Pinngortitaleriffimmi ingerlarsortunnguaqarpoq.