Aalisakkat assigiinngitsut avannamukaarnerat Saqqummersinneqarfia 28.01.2015
Allattoq: PeMi
Issittup silaannaa imaalu kissatsikkiartuinnassappata taamaalluni ukiut ilaanni aalisakkat Atlantikorsuarmiiginnartuusaraluartut Manerassup imartaani naammattoorneqartalissapput – aammalumi killormut. Ilimagineqarpoq ukiut hornorujulikkaat ilaat maanna inuuffigisatta qangiukkiartulernerani aalisakkat assigiinngitsut 40-t missaanniittut imarpissuarnut pineqartunut taakkununnga anngutereersimassasut.
Pinngortitaleriffimmi Silap Pissusianik Ilisimatusarfiup aningaasaliiffigeqataaffigisaanik Pinngortitaleriffiimmi Danmarkimilu ilisimatusarfeqarfinni assigiinngitsuni ilisimatusartartut aalisakkat assigiinngitsut 515-it aallaavigalugit misissuinerannit tamanna erserpoq. Misissuuinerit inerneri ilisimatuussutsikkut allaaserisanik saqqummiiffiusartumi tusaamasaasumi ”Nature Climate Change”-imi saqqummiunneqaqqammerput.
Ingerlaarfigisinnaasassaat
Avannarpasissutsip 50° N-ip avannaatungaani aalisakkanit 800-nit uumasuusunit taamaallaat 135-t Beringip kangerliumanersuata saamiatungaani talerpiatungaanilu siumugassaapput. Imarpissuit akornanni aalisakkat imminnut akulerunnissaraluinut pinngortitap peqqarniissinnaanera peqqutaalluni avannarpasissuni immat illersuisuuppullusooq. Kisiannili silap pissusiata allanngoriartornera peqqutaalluni imarpissuit aalisakkatigut 2050 missaaniit paarlaasseqatigiinnerusalernissaat ilisimatusartartunit ilimagineqarpoq.
”Misissuinerit takutippaat silap pissusiata allanngoriartornerata kingunerisaanik allannguutit ima annertutigisinnaassasut allaat imarpissuit akornanni aalisakkatigut paarlaasseqatigiittarnerit pisalerumaarsinnaallutik. Sumiiffinni allani tamakku pisareerput imaanilu uumassuseqassutsip ataqatigiinneranut, uumasoqatigiiaat katitigaanerinut aammalu inuussutissarsiutigalugu aalisarnernut allanngortitsisimallutik”, taama oqaluttuarpoq seniorforsker Rasmus Hedeholm, ilisimatuussutsikkut allaaserisamik saqqummeeqataasoq.
Alla allaaserinneqataasimasoq professor Einar Eg Nielsen DTU Aqua-meersoq isumaqarpoq aalisakkat soorlu atlantikup saarullia, blåhvillingit ammassassuillu imap ikerani suffisartuunertik suaasalu sarfaatitittarnerat peqqutaallutik siaruarnerujumaartut.
Naatsorsuinerit naapertorlugit uumassusillit assigiinngitsut Avannaarsuata kangimut aqqutaatigut siaruariartorumaarnissaat ilimagineqarpoq – tassa nunarput kangeqqullugu – Avannaarsuata kimmut aqqutaannaatiguunngitsoq.
Misissuinerit annertunerusumik paasisaqarfigineqarsinnaapput uani (qallunaatuinnaq allaqqasumi) www.aqua.dtu.dk/Nyheder/Nyhed
