Pinngortitaleriffimmi Ph.D.-llit 19-issaat angusivoq Saqqummersinneqarfia 30.05.2018
Pinngortitariffiup Kalaallit Nunaanni ilisimatusarfeqarfittut oqaluttuarisaanerani sivisoorsuunngikkaluartumi, ukiuni 23-ni, ilisimatusartartut akornanni qaffasinnerusumik ilinniaqqillutik Ph.D.-nngortartunik 19-issaat qanittumi Aarhusip Universitetiani ilisimatusaatigisaminik illersuilluni angusivoq. Tamanna pivoq ilisimatusartartoq Katrine Raundrup Pinngortitaleriffimmi atorfeqarnerminut atatillugu Ph.D.-nngorniunni qulequtaqartoq ”Movement patterns and habitat selection – insights from West Greenland caribou” illersormagu.
Ilisimatusartartup Katrine Raundrupip qaffasinnerusumik ilisimatusaatigisaa tuttoqatigiinnut Akia-Maniitsumiittunik taaneqartartunut tunngasuuvoq, taakkua tuttoqatigiit Kalaallit Nunaanni aninginerpaat ilagivaat. Tamaani tuttut nikerartaasiat sunannguaq tamangajaat tikillugu misissuiffigineqarput nalunaaarsorneqarlutillu, ukiuuneranilu nerisartagaat ilanngullugit aamma misissuiffigineqarput. Taamaalilluni tuttut sumiittarnerat, sumiiffiit sorliit najorumanerusarneraat suullu nerisarneraat annertunerusumik paasisaqarfigineqarlutik.
Akia-Maniitsumi tuttut aatsaat taama misissuiffigineqanngillat, kisianni uani misissuinermi aatsaat taama tuttunit amerlatigisunit paasissutissat taama amerlatigisut pissarsiarineqarput. Kingullermik misissuiffigineqarput 1997-imi, taamani aamma tuttunik nalunaaqutsersuisoqarpoq, neriniarfigisartagaannillu aamma misissuisoqarluni. Taamani misissuisimanernit inernerit misissuisimanernut uani pineqartunut sanilliussiffissatut aallaaviupput.
Naasoqassuseq imaassinnaavoq allannguuteqarsimassasoq
Misissuinerni uani pineqartuni inernerusut takutippaat Akia-Maniitsumi tuttoqatigiit 90 %-ii angalaartuusut (tassa sermersuup sinaaniit sinerissallu akornanni), sinneri angalaartorsuuvallaaratik. Tuttut ingerlaartaasiat kulavannik 40-nik qaammataasanut nassitsissutilersuinikkut paasineqarpoq. Tamanna pivoq 2008-mi, nassitsissutillu ilaat ukiut marluk angullugit paasissutissanik nassiussuipput. Tamakku paasisat saniatigut tuttut neriniartarfiini naasoqassutsip 1997-imiit 2008-p tungaanut allanngorsimasinnaanera pasitsaanneqarpoq. Tassami orpigaaraqarnerulersimavoq, avaalaqissat piluusallu 2008-mi amerlanerorpasilersimammapput portunerulersimallutillu. Taamaattoqarnera peqqutaalluni imaassinnaavoq orsuaasaqassuseq, tuttunut pingaartumi ukiumi nerisarissallugit pingaartuusut, inangeriartuaarneqalersimasoq.
”Tamannali taamaavinnersoq qulakkiivillugu paasinngilarput. Naasoqassutsimik takussutissiat kortit 1997-imeersut 2008-meersullu qaammataasamit assilisanit kingornagullu naasoqassutsimik misissuinernit tunngaveqartut pigaavut. Naasoqassutsilli allanngorsimanera iluamik uppernarsillugu paasiniarlugu naliliiniarnissamut kortit nutaajunerusut amigaatigaavut”, Katrine Raundrup oqaluttuarpoq.
Inernerit aqutsinermik suliaqartunit soqutiginaateqarsinnaapput
Katrine Raundrupip misissuineranit inernerit Namminersorlutik Oqartussani aqutsinermik suliaqartunut soqutiginaateqarsinnaapput.
”Kalaallit Nunaata kitaani tuttoqarfinni tuttut qangaanerusoq amerlassutsimikkut nikerartartorujussuusarnikuupput. Ullumikkulli pissutsit taama ittut aqutsinikkut pakkersimaarneqarput, kisiannili silap pissusiata allanngornerata kingunerisaanik tuttut pingaartumik nerisaqarnermikkut eqqugaasinnaapput. Taamaattumik aqutsineq eqqarsaatigalugu tuttut akornusersortippallaaratik nunarujussuarmi aammalu pingaartumik ukiumi orsuaasartorfigilluarsinnaasaannik uumaffissaqarnissaasa qulakkeerunneqarnissaat pingaartuuvoq”,Katrine Raundrup oqarpoq.
Kiisalu Katrine Raundrupip ilisimatusaatigisamini paasisai assersuutigalugu asimi suliffissuaqarfiliorniarluni sanaartortoqarujussuarnissaanut atatillugu pilersaarusiornerni atorneqarsinnaapput. Taamaaliussagaannimi pingaartuuvoq assersuutigalugu isiginiassallugu tuttut Akia-Maniitsumiittartut aaffaq uumaffigisartik qanoq atortarneraat.
Ilisimatusartartup Katrine Raundrupip Ph.D.-liani januarip aallaqqaataa 2013 Aarhusip Universitetiata ataani aallartippaa, sulianilu Pinngortitaleriffimmi atorfeqaatigaluni ingerlappaa Aarhus Universitetimeersumik Pinngortitaleriffimmeersumillu siunnersorteqarluni.
Itinerusumik paasisaqarusunnermi saaffigisassaq:
Pinngortitaleriffimmi ilisimatusartartoq Katrine Raundrup oqarasuaat 361200 imal. email: kara@natur.gl
