Kalaallit Nunaanni silap pissusiata allanngoriartorneranut uumassusillillu ataqatigiinnerinut tunngasut annertusisamik suleqatiissutiginiarneqalerput Saqqummersinneqarfia 26.02.2018

Nunarsuarmi tamarmi silap pissusiata allanngoriartorneranut Issittoq silasiutaavorlusooq, nunarsuarmimi allanngoriartuutit Issittumi malunniuteqqaartarmata. Kalaallit Nunaanni silap pissusianik, uumassusillit ataqatigiinnerisa uumassusillillu isumalluutit allannguuteqarfioreernerat takusinnaaalereerpagut. Kalaallit Nunaat silap pissusiata allanngoriartuutaanik taakkulu uumassuseqassutsip ataqatigiinneranut naggataagullu inuiaqatigiinnut sunniutaanik misissuiffigisallugu immikkuullarissumik periarfiissiissuteqarluarpoq, tassami sineriassuaq amijusattoq kujataaniit avannamut 2000 km-inik isorartussuseqartoq aammalu sermersuarmiit immamut siligisassaavallaanngitsumik sineriaqartoq misissuiffigiuminartuummat. Allanngoriartuutimmi sumiiffigisami peqatigisaanillu nunarsuarmut tamarmut sunniuteqartumik allanngornerusarmata.

Zackenbergimi uuttortaavik nakkutigineqarpoq. Asseq: Jakob Abermann
Kalaallit Nunaanni Tunup avannaarsuani ilisimatuussutsikkut misissuiveqarfimmi Zackenbergimi suliniut Greenland Ecosystem Monitoring 1996-imi aallartinneqarpoq. Suliniutikkut qallunaanit kalaallinillu suleqatigiissutigineqarluni aallarnisarneqartukkut silap pissusiata nikerarnera tamatumalu Kalaallit Nunaanni pinngortitamut sunniutaanik misissuisoqarpoq. Tassami suliniutikkut tassuunakkut kalaallit qallunaallu nunarsuarmioqataanermi pisussaaffimminnik naammassinninniarsimapput, pingaartumik Issittumi Siunnersuisooqatigiit ataanni suliniutit ingerlasut, soorlu CBMP aamma AMAP eqqarsaatigalugit, piumasaqaatitaannik matussusiiniarsimallutik. Suliniutit pineqartut Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu ilisimatusarfeqarfinnit peqataaffigineqarput, taamaalilluni uuttortaatit 1000-nit amerlanerusut ilaatigut sermersuup aakkiartorneranik, imermik ilisimatusarnernik, uumassuseqassutsip assigiinngisitaarneranik, gassinik silaannarmut kissatsikkiartuutaasunik kiisalu tatsini kuunnilu aammalu imaani pissutsinik ingerlaartunik uuttortaasarnerit ingerlanneqartarlutik. Uuttortaasarnerillu ingerlaavartumik malinnaaffiginnilluni suliarineqartarsimasut ullumikkut annertusillugit Nuup Qeqertarsuullu eqqaanni uuttortaasarnernik ilaneqarsimalerput.

Kangerluarsunnguami misissuineq. Asseq: Bula Larsen
GEM-imut suliniummut atatillugu iliuusissatut pilersaarutaasoq 2017-imeersoq naapertorlugu suleqatigiissutigineqarsinnaasut allat silap pissusiata allanngoriartorneranut tamakkulu sunniutaannut tunngassuteqartut Kalallit Nunaanni sumiiffinni allani misissorneqarsinnaanerat anguniarneqarpoq.

Zackenbergimi sermersuup killinga qangattarsuannguussimavoq. Asseq: Lars Holst Hansen
Taamaammat suliniummik ingerlataqartut Pinngortitaleriffimmi ulluni aggersuni ataatsimeeqatigiinniarput Kalaallit Nunaanniit Pinngortitaleriffimmeersut Asiameersullu peqataassallutik aammalu Danmarkimi ilisimatusarfeqarfinnit assigiinngitsunit tallimanit Aarhus Universitet-imeersut, DMI-meersut, DTU-meersut, GEUS-imeersut Københavnillu Universitetianeersut ilisimatusartartut peqataassallutik. Taakkua saniatigut Namminersorlutik Oqartussaneersut, Pinngortitamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfimmmeersut, Aalisarnermut Naalakkersuisoqarfimmeersut, Ilinniartitaanermut, Piorsarsimassutsimut, Ilageeqarnermut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoqarfimmeersut kiisalu Namminersulernermut, Nunanut allanut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmeersut aammalu Danmarkimi Avatangiisinut ministeriaqarfimmeersut peqataassapputtaaq.

Nuup Kangerluani imaani misissuineq. Asseq: Thomas Juul-Pedersen
Ataatsimiinnissaq Ilinniartitaanermut, Piorsarsimassutsimut, Ilageeqarnermut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisumit ammarneqassaaq peqataasussanullu silap pissusianik aammalu uumassuseqassutsip ataqatigiinnerannik tunngassuteqartunik paasissutissanik tamakkiimasunik pissarsiaqarfiusinnaassalluni. Ataatsimeeqatigiinnissamit naatsorsuutigineqarpoq suliniutinit ingerlanneqartunit ataqatigiissitsinikkut tigussaasunik suliassanik allanik suleqatigiit akornanni pilersitsisoqarnissaa, assersuutigalugu Issittumi uumassuseqassutsit ataqatigiinnerisa allanngoriartortaasiinik paasisaqarnerunissaq imaluunniit allanngoriartortaasiinik paasisaqarnerunikkut Kalaallit Nunaannut tamarmut allanngoriartuutaasinnaasussanik siorngiilluni oqariartuuteqarsinnaasalernissaq anguneqarsinnaassalluni allaat.
Ataatsimeeqatigiinnissaq pissaaq ulluni 28. februarimiit martsip aallaqqaataanut 2018 Pinngortitaleriffimmilu ingerlanneqassalluni.
Paasissutissanik itinerusumik paasisaqarusunnermi makkua innersuussutigaavut:
GEM –p nittartagaa: www.g-e-m.dk
GEM Periusissatut pilersaarut 2017-2021 (tuluttooq): g-e-m.dk/fileadmin/Resources/DMU/GEM/GEM/FINAL_GEM_Strategy_2017-2021_WEB_7Dec.pdf
GEM Annual Report Cards 2016 (tuluttooq): g-e-m.dk/fileadmin/Resources/DMU/GEM/GEM/GEM_Annual_Report_Cards_2016_web.pdf
KNR: “Ilisimatusarnermi paasissutissarpassuit atorneqarnerusariaqartut”
Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga
Torben R. Christensen
GEM-imi ilimatuussutsikkut aqutsisoq
GEM Secretariat
c/o Aarhus University,
Department of Bioscience
Frederiksborgvej 399,
4000 Roskilde, Denmark
Itinerusumik paasisaqarusunnermi attavigissassat: Torben R. Christensen (tlf. +45 9350 9049, e-mail torben.christensen@nateko.lu.se) imaluunniit Elmer T. Jørgensen (tlf. +45 3018 3111, e-mail jetj@bios.au.dk).

Qeqertarsuarmi Angakkussarfik. Asseq: Louise Berg