Kalaallit Nunaata imartaa 2020-mi avaleraasartooqanngilaq Saqqummersinneqarfia 27.08.2020
Nunatta imartaani avaleraasartooqassutsimik aasaq manna misissuiniarneraluit pisaassaqanngivissimapput, Islandillu imartaani ikitsuinnaat nassaarineqarlutik. Amerlanerpaartaat kangillermiinnerullutik Norskehavimut avannamukaarsimapput
Avaleraasartuut nunatta imartaani siullermeersumik 2011-mi siumorneqarput. Taamaattorli avaleraasartooqassutsip 5-13 %-ia ukiuni misissuiffiusuni 2014-imiit 2018-imut nunatta imartaaniissimapput (tassa misissuiffigineqartup Atlantikorsuup Avannaatungaata kangiani naammattoorneqartut). Siorna nunatta imartaani avaleraasartuunik suisatsitsisimariaramik, avaleraasartooqassutsip 0,1 %-ia taamaallaat imartatsinnut anngussimallutik. Avaleraasartuut amerlanerpaartaat Tuluit Qeqertaarartaasa kitaatungaanni ukiisarlutillu upernarnerani suffisarput, taamaaleeriarlutillu aasariaraangat nunat avannarliit imartaanni neriniarlutik tikeraartuusarlutik.
Suliniaqatigiiffiup ICES-ip ataani ilisimatusartartut 2020-mut missiliuussisimanerat naapertorlugu avaleraasartooqassuseq suli qaffasissumiippoq, taamalu aalisapilunneqaratik taamaattumillu allannguutit allanik peqquteqarsimanissaat qularineqanngilaq. Imartap Tunup imartaata avataaniittup Irmingerip qaavatungaata kissassusia 2019-2020-mi pisarnertut aammalu ukiuni taaneqartuni piffissap ilaani kissarnerumaarsimanera ilisimaneqarpoq, taamaalilluni ukiut 20-t kingulliit immap kissassusia nillissusiatalu agguaqatigiissittarnerata missaaniittarsimavoq ilaatigut kissarnerulaartarsimalluni – kissassusiagooq avaleraasartuunut iluarinartuusussaagaluarpoq.
2010-miit 2020-p tungaanut pisaasarsimasut. Sisamanik teqeqqullit tassaapput avaleraasartooqassutsip siaruarsimanerata missiliornera.
Sooq avaleraasartuut nunatta imartaanut takkukkumannginnerannut aammalu taama amerlassutsimikkut nikerartiginerannut peqqutaasut suffisarfiini aammalu suffereerlutik avannamut aallarfiisa sumiinnerinut attuumatinniarneqarpoq. Peqqutit allat pingaaruteqarsinnaasut tassaapput: immap sarfarnera, nerisassaat (uumasuaqqat tappiorannartut) aammalu immap kissassusia. Maluginiagassaavorli immat illeraqassusii, tassami nunatta Islandillu imartaanni ukiuni 2018 tikillugu illeraqassuseq qaffasittuannarnikuummat, taavalu 2019-mi 2020-milu illeraqassuseq appariaateqarsimalluni. Ukioq manna Tunup imartaata illeraqassusia Norskehavip illeraqassusianit appasinnerusumiissimavoq.
Tunup imartaani avaleraasartooqassutsimik taamatullu immap aalisakkanik allanik immap ikerinnarsiortunik peqassusianik misissuinerit nunat allat: Norge, Savalimmiut, Island aammalumi imartami Nordsømi misissuinerit nalaarlugit ingerlanneqarput. Biologit misissuinerni pineqartuni peqataasut nunanit pineqartuneersut sapaatip akunnerata kingulliup ingerlanerani misissuinernit inernerusunik Suliniaqatigiiffiup ICES-ip ataani suliaqaqatigiipput. Nalunaarusiaq uani takuneqarsinnaavoq. Avaleraasartooqassuseq nalilersorneqaraangami Atlantikorsuup Avannaata Kangia tamakkerlugu naatsorsuusiorfigineqartarpoq. Pinngortitaleriffimmiit aallartitaasartoq naatsorsuusiortartuni peqataasarpoq. ICES-imit 2021-mi avaleraasartoortassatut pisassiissutigineqartussat oktobarip aallartilaarnerani saqqummiunneqarnissaat pilersaarutaavoq.
Itinerusumik paasisaqarniarnermik attavissaq:
Aalisakkanut Qalerualinnullu Immikkoortortaqarfimmi Seniorforsker Teunis Jansen oqarasuaat +45 21314997 imal. mail: teja@natur.gl
