Kalaallit Nunaanni ilisimatuussutsikkut nunap assinga Saqqummersinneqarfia 08.03.2021
Amerikamiut aput sikulu pillugit ilisimatuussutsikkut paasissutissaataateqarfiat, National Snow Ice Data Center (NSIDC) Coloradollu Universitetiani CIRES Centeri nunap assiliornermi akeqanngitsumik atugassamik saqqummersitseqqammerput, Kalaallit Nunaanni ukiorpassuit ingerlanerini ilisimatusarsimanerpassuit inernerinik imalimmik.
Nunap assiliornermut sakkoq nutaaq ”QGreenland” USA-mi, Kalaallit Nunaanni, Danmarkimi Norgemilu ilisimatuut, ilinniartitsisut progammilerisullu suleqatigalugit ineriartortitaavoq.
Sakkup programmiata software-a tamanut atugassiaq (open source), Kalaallit Nunaanni imaq, nuna, sermersuaq, uumassusillit, imeqassuseq, inuiaqatigiit allarpassuillu pillugit paasissutissarpassuarnik kikkunnit tamanit aaneqarlutik misissorneqarsinnaasunik imaqarpoq.
Kalaallit Nunaat sukumiisumik aallullugu nunap assiliornermut sakkoq siullerpaamik suliaq QGreenlandip ilisimatusarfinnut, atuarfinnut, nunaqartunut aqutsisunullu atugassanngortippaa.
– Kalaallit Nunaat pillugu paasissutissaatit siammasissorujussuit ilinniartitsisunit, ilisimatusartartunit innuttaasunillu katersorniarnissaat ajornartorsiornarsinnaasarpoq, Twila Moon, NSIDC-mi ilisimatusartartoq Suliamillu aqutsisoq oqarpoq nangillunilu:
– QGreenland-iliortut atuisussat sinnerlugit suliarujussuaq ilungersunartoq naammassivaat, inerneralu nuannerluinnarpoq tamanillu pisariitsumik atorneqarsinnaalluni. Quppernermi Kalaallit Nunaat pillugu paasissutissat suulluunniit tamangajaasa pissarsiarineqarsinnaapput:
– Timmiaqarfiit, sermersuup allanngoriartortarnera, aqquserngit illoqarfiillu assingi. Aamma soorlu qaammataasat assilisaat erseqqaarissorujussuit aaneqarsinnaapput, kiisalu sermersuarmik assilisat sumineeqqanik allaat takusassarpassuallit. Illoqarfiit assingi akeqanngitsumik aaneqarsinnaasut iluaqutigalugit aningaaseriviit, peqqissaaviit allallu inuiaqatigiinnut pingaarutillit ujarneqarsinnaapput.
Ilisimatusartartut neriuutigaat, ilinniartitsisut sermersuup ingerlaartarneri pillugit ilinniartitsisarnerminni sermersuarmik assilisat iluaqutigisinnaassagaat, taamaalilluni atuartut ilinniartullu paasilissavaat Kalaallit Nunaat sermiinnaananilu aputaannaanngitsoq, aammali inoqarlunilu illoqarfeqartoq uumasorpassuaqarlunilu. Ilisimatusartartut Kalaallit Nunaannut suliartortartut piareersarnerminni nunap assingi iluaqutigisinnaavaat. Assinik aallertunut (downloaderisunut) pisariitsunnguamik najoqqutassiaqarportaaq nammineerluni takusassiassanut, misissueqqissaarnermi assiliornermilu atorneqarsinnaasumik.
-QGreenland nunani tamalaani ilisimatusartut nunap sananeqataa pillugu paasissutissanik katersarpassuinik imaqartoq Kalaallit Nunaanni nunanilu allani ilisimatusartarnut ilinniartitsisunullu ajornanngitsunnguamik atugassiaavoq, QGreenladimi aaqqissuisoqatigiinnut ilaasoq Pinngortitaleriffimmilu ilisimatusartartoq Karl Zinglersen oqarpoq nangillunilu:
-Kalaallit Nunaanni ima aperineqakkajuttarpugut ”Ilisimatusartartut nunani allaneersut paasissutissat katersaat qanoq ililluta nassaarisinnaavagut?” Paasissutissarpassuit aallerfissami ataasinnaarmi toqqaannartumik iserfigalugit atorluarneqarsinnaalerput.”
NSIDC-ip QGreenlandimik aqutsisup quppernermik ineriartortitsineranut ikiortaapput USA-mi, Kalaallit Nunaani, Danmarkimilu ilisimatusartartut aaqqissuisoqatigiit, nunani taakkunani suliffeqarfiit Norgemiullu suleqatigalugit paasissutissanik katersisimasut. Norsk Polarinstituts Quantarcticap sakkui QGreenlandimi atorneqarput, suliarlu US National Science EarthCube-Project-imit aningaasaliiffigineqarpoq.
Arctic Data Centerip paasissutissanik immikkut iserfigineqarsinnaasutut toqqorteriffigisaanut Kalaallit Nunaata assinginik tamanik imalimmut pilersitsinermi US National Science Foundation’s Arctic Data Centeri QGreenlandimit aamma suleqatigineqarpoq.
Iserfissaq tamanit iserfigineqarsinnaasoq februaarip 24-ani saqqummiunneqarpoq.
QGreenlandimi suleqatigiit ukiumut saqqummersitassanik marlunnik allanik aamma pilersaaruteqarput, saqqummersitsoqassaarlu atuisunngortussat ilisimatusartartut, ilinniartitsisut, aalajangiisartut Kalaallit Nunaannilu soqutiginnittut allat isumasiorneqareerpata.
QGreenlandimi QGIS-software atorneqartoq Mac-ikkut, Windows-ikkut Linux-ikkullu akeqanngilaq.
QGreenland ugguuna iserfigiuk. Isummersuutitit emailikkut allaffissamut uunga nassiutikkit.
QGreenlandip nutaarsiassaataanik pisartagaqalernissamut ugguuna allatsigit QGreenlandillu netværkianut GitHub-imut ugguuna ilanngutigit.
Itinerusumik paasisaqarusunnermi attavissaq:
Karl Zinglersen, GIS Manager email: kazi@natur.gl oqarasuaat 36 12 00
QGreenlandip qupperneraniipput assersuutigalugu immap sikua pillugu paasissutissat, sumiiffiit illersugaasunik uumasullit, sermersuarmik qilleriffiusartut pillugit paasissutissat (assi saamerleq). Illoqarfiit nunaqarfiillu assingi (assi talerperleq) assini Nuummi aqquserngit, illut sanaartukkallu allat ersersinneqarput.
