Tuttut Kangerlussuup Sisimiullu akornanniittut ajunngillat Saqqummersinneqarfia 27.05.2021
Tuttut tuttoqarfimmi Kangerlussuaq-Sisimiumik taaneqartartumiittut kingullermik kisitsivigineqarnerannit (2018-imi) inernerusut piareerput. Taamani kisitsinermi kisitseriaaseq allanngortinneqarpoq – ”distance sampling”-imik taaguutilik atorneqarluni – paasissutissartaasalu periutsit marluk atorlugit suliareqqinneqarnerat naaammassineqarput. Naatsorsueriutsit atorneqartut arlaat sorleq apeqqutaalluni taavani tuttut 60.500-t 75.000-llu akornanni amerlassuseqarnissaat missiliorneqarpoq. Naatsorsueriaatsit pineqartut pitsassuupput eqqoqqinnaamillu naatsorsuusiortarlutik, maannali paasiniarneqarpoq naatsorsueriaatsit arlaat sorleq tutsuiginaateqarnerpaajunersoq.
”Kisitseriaaseq nutaaq atorlugu tuttoqatigiiaat 2018-imi kisitsivigineqarput. Taamaattumik tuttut amerliartornersut ikiliartornersulluunniit oqaatigineqarsinnaanngilaq, tassa tuttoqatigiiaat ineriartornerat oqaaseqarfigisinnaanngilarput. Taamaaliornissamut kisitseriaaseq ataaseq atugaq aatsaat ikinnerpaamik pingasoriarluta atoreerutsigu sanilliussisinnaalissagatta. Taamaalilluni 2018-imi periuseq atugarput siuliini kisitsisarnerni ukiuni 2000-mi, 2005-imi kiisalu 2010-mi inernerusunut sanilliussisinnaanngilagut. Suiaassusiisa aammalu ukioqatigiiaat agguataarsimanerisa aammalu 2018-imi ukiorluarnerani piaqqiat amerlassusiisa soorluuna tuttutoqassutsip taamaaginnarnissaa, imaluunniit aalaakkaasumik inissisimanissaa immaqalu allaat siunissami amerliartuaalaalernissaat qulakkeersinnaassagaat”, Pinngortitaleriffimmi siunnersorti Christine Cuyler oqarpoq.
Nalunaarusiap Skotlandimi Portugalimilu suleqatigisartakkat peqatigalugit suliaasup naqissuseqqippaa, tuttut sumiiffinni neriniarfigisartakkamik tunniussinnaasaat sipporlugit suli amerlassuseqartut. Pisortani aqutsisut naapertorlugit tuttut kvadratkilometerimut agguaqatigiissillugu 1,2-mik amerlassuseqarnissaat immaqaluunniit eqimassuseqarnissaat piumasaqaataagaluarpoq, taavanilu tuttoqarfimmi eqimassusiat kvadratkilometerimut 2,6-iuvoq. Taamaakkaluartoq tuttoqarpallaarnera peqqutaalluni neriniartarfiit naggorlutsinnerinik takusassaqanngilaq imaluunniit tuttut ikiliartulersimanatik, uffa ukiuni qulikkaani marlunni eqimassusiannik takussutissiisoq kisitsit qaffasissupilussuarmiissimagaluartoq. Taamaattoqarnerata paasinarsisippaa siullermik naatsorsuutigisaminngarnik nunap aalajangersimasumik annertussusillip iluani tuttut amerlanerusut nerisaqaqatigiissinnaanerat nunap naggorinneranut ajoqutaanavianngitsoq
”Tuttoqatigiiaat Kangerlussuup Sisimiullu akornanniittut ajunngippaseqaat, piniarneqartarnertillu ikiliartuutigilersimanagu. Suut naatsorsuutiginngisat arlaat pinngippat (soorlu silamik peqquteqartumik) ajunaarnersuaqanngippat, tuttut amerlassusiisa ikiliartulernissaannut periarfissaq appasittutut isikkoqarpoq. Kalaallit Nunaata kitaani 2019-imi marloriarluta kisitsinitsinnit inernerusut piareeriarpata tuttut eqimassusissaattut siunnerfissap km2 -rimut tuttut qanoq amerlatigeqqusaassanersut nalilersorneqassaaq, taamaalilluni Kalaallit Nunaat piujuartitsiniarnermik tunngaveqartumik tuttunniartitsiuaannarniassammat”, Christine Cuyler naggasiivoq.
Nalunaarusiamik Pinngortitaleriffimmeersumik soqutiginnittut uani atuarsinnaavaat ”2018 Status Kangerlussuaq- Sisimiut caribou West Greenland”
Itinerusumik paasisaqarusunnermi attavissaq:
Siunnersorti Christine Cuyler, mail: chris.cuyler@natur.gl
