Nerisassat orsoqarluartut pilerngunneqarneri: Tunup imartaani aalisakkat suffisut uumaniapilunnerat Saqqummersinneqarfia 02.03.2022

Mattak imaluunniit pizza pepperonilik marloriaammik immussualigaq…. kiami orsoqarluartumik nerinissaq ajorissagamiuk? Nunarsuup imarpiini nillernerpaani uumasut uumaannassagunik orsoqarluartunik nerisariaqartariaqarluinnarput, nerisassallu orsoqarluartut killeqarpata neriniarlugit pilernguttoqartaqaaq. Silap allanngoriartornera ilutigalugu nerisassat orsoqarluartut amerlassusii ikiligaluttuinnarmata, Tunup imartaani nalinginnaasuminngarnik annertunerusumik aalisagaaqqat suffiarineqarsimasut uumaniarnerat ilungersunarnerulersimavoq – ingammik eqalukkanut, Boreogadus saida. Eqalukkat uumasoqatigiiaat arlallit uumassutigisaramikkit pingaaruteqarluinnartuupput – assersuutigalugu qalerallit, qilalukkat qernertat, timmissat imarmiut, natsillu uumassutigisarpaat – piaqqallu orsoqarluartunik nerisaqarniarlutik pilerngunnerujussuat kingusinnerusukkut nerisaqaqatigiinnut aalisartunullu aamma sunniuteqartussaassaaq.

Pinngortitaleriffimmi ilisimatusartartoq Caroline Bouchard suleqatini peqatigalugit ilisimatuussutsikkut allaaserinnittarfimmi Elementa: Science of the Anthropocene saqqummiusseqqammerpoq. Misissuinerisalu takutippaat eqalukkat uumassutigilluartagartik 1990’kunnut naleqqiullugu uumasunik allanik avitseqatigiissutiginerusariaqalersimagaat. Suffiarineqartut nererusunnerpaasartagaat qaqorteqqasutulli ataatsitut atsigisarput: imaani uumasuaqqat Calanus-kunneersut. Caroline Bouchard ilaasalu aalisagaaqqat naavinik misissuinerminni uppernarsisimavaat aalisagaaqqat sutornerusarnersut, paasivaallu aalisagaaqqat Calanus-it allaninngarnik nererusunnerusaraat. Eqalukkalli naavisa imai misissoraanni aalisagaaqqanut allanut sanilliullugit Calanus-itunnginnerusimasut paasinarsivoq, oqaatigineqarsinnaavorlusooq eqalukkat nerineqarsinnaasunut orsoqarluartunut nerinissaminnut ajorsarsimasutut taaneqarsinnaasut. Ilisimatusartartut Tunup imartaani misissuinermi uumasut issittumi nalinginnaasuusut takuvaat soorlu makku: siuteqqut ilaat, kanassut umiusallit, eqalugaasallu. Silap allanngoriartornerata kingunerisaanik aalisakkat kujasinnerusumiittartut aamma Tunup imartaanukarnerulersussaassapput. Aalisagaaqqallu nerisartakkamik tungaatigut kujasinnerusuneersunik aamma unammisoqarnerulissappat tamanna eqalukkanut ajortumik kinguneqartussaassaaq. Taamaattoqassappallu ajussaqaaq eqalukkat, timmissat, miluumasullu peqatigiillutik orsoqarluartumik nerisartakkaminnik suli allanik amerlanerusunik avitseqateqarlutik nerisalertussaassammata – tasssa nerisassatik orsoqarluartut pingaaruteqarluinnartullu – mattattugassaannik taaneqarsinnaasut aamma allanik nerisarineqalersinnaassammata.

Sukumiinerusumik paasisaqarniaraanni attavissaq:

Apeqqutissat forsker Caroline Bouchard-imut, Pinngortitaleriffimmi silap pissusiata Ilisimatusarfianiittumut saaffiginnissutigineqarsinnaapput uunga email: cabo@natur.gl Oqarasuaat: 361200