Avaleraasartoorniarneq nunatsinni aalisarnerit annerpaartarileriaannaagaat Saqqummersinneqarfia 30.06.2014
Allattoq: PeMi
Tunup imartaani avaleraasartoorniartarnerit nunatta sineriaata imartaani raajarniartarnerit qaangerlugit 2014-imi aalisarnerit annerpaartarileriaannaavaat. Nunatta imartaata kissatsinnerunera peqqutaalluni ukiuni makkunani avaleraasartoorpassuit Atlantikup avannaata imartani ilaatigut 3.000 kilometerit qaangerlugit ungasinnerusuneersut takkussuullutik imartatsinniilersimapput.
Aalisartitseqatigiiffiit nunatsinneersut Tunup imartaani avaleraasartuunik 53.000 tonsinik 2013-imi pisaqarput, nunarpullu misileraalluni Atlantikup avannaaneersunik avaleraasartoorniarnissanut 100.000 tonsinik 2014-imut pisassiissuteqarpoq.
Atlantikup avannaani tamarmi avaleraasartooqassuseq ilisimatuussutsikkut suleqatigiiffimmit ICES-imit qanittukkut naliliiffigineqarmat peqassuseq patajaatsumik inissisimasutut nalilerneqarpoq. Atlantikup avannaa tamakkerlugu 2014-imut avaleraasartoortassiissutigineqarsinnaasutut biologinit innersuussutigineqarput 927.000 tonsit 1.011.000 tonsillu akornanniittut. Taamaalilluni nunatta misileraatitut 2014-imut avaleraasartoortassiissutigisai 100.000 tonsiusut Atlantikup avannaani pisat tamakkiisut 7 %-eriumaassagaat naatsorsuutigineqarpoq.
Taamaattumik Pinngortitaleriffimmeersut biologit aalisarnerup nutaap pileriartornera qanimut malinnaaffigaat aasarmannalu avaleraasartooqassuseq naliliiffigeqqinniarlugu misissuisussaallutik. Misissuinerit Tasiilap avataaniit kujammut nunap isua tikillugu ingerlanneqassapput paasissutissallu – aalisarnermit paasissutissat katersaasartut ilanngullugit – biologit ukiormanna kingusinnerusukkut nalilersueqqinnissaanni atorneqassallutik. Paasissutissat tamakku nunatta qanoq amerlatigisunik avaleraasartuunik Atlantikup avannaaneersunik pisassinneqarsinnaaneranik aalajangersaanerni aalajangiisuulluinnartussaapput.
Tunup imartaani qaleralinnut tungatillugu qiimmaallannartoq alla tassaavoq pisassiissutigineqarsinnaasutut innersuussutineqartut 26 %-imik qaffariaateqarmata. Qaffariaat peqquteqartinneqarpoq islandimiut qaleralinniartarnerminni nalunaarsueriaasiat allannguuteqartinneqarsimammat. Tunup imartaani qaleraleqassuseq siuariartuaalaartutut nalilerneqarpoq.
Aamma nunatta kitaata imartaani sinerissamut qanittumi saarullinniarnermut tunngatillugu pisassiisutigineqarsinnaasutut innersuussutit sumininnguamik qaffariaateqalaarput (3 %), maannalu 12.379 tonsit innersuussutigineqarlutik. Saarulleqassuseq siuariartulaartutut nalilerneqarpoq, aalisarneqarumartusssanillu nutaanik takkussuuttoqarnera ajunngitsutut nalilerneqarluni.
Nunattali kitaata avataani saarulleqassuseq allannguuteqanngitsutut naliliiffigineqarpoq, toqqaannarlu aalisarfigineqannginnissaat innersuussutigineqaqqilluni. Tamaani saarulliit siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu suffeqqittalernissaat siunnersuinikkut anguniarneqarpoq. Taamaappoq aamma ammassannut tunngassuteqartut: ammassaniarneq aallarneqarsinnaavoq 225.000 tonsinik pisassiissuteqarnikkut pisassallu tamakkerlutik 450.000 tonsit qaangertariaqanngikkaluaraat innersuussutigineqarluni. Islandimiut ammassaqassutsimik nalilersuereeriarpata inaarutaasumik siunnersuineq aatsaat suliarineqartussaavoq.
Tunup imartaanili suluppaakkat atugarliorput, ICES-imeersullu biologit siunnersuipput suluppaakkat immap qaatungersiortartut toqqaannaq aalisarneqartariaqanngikkaluartut aammalu natersiortunik aalisarneq annikillisinneqartariaqaraluartoq. Aamma suluppaakkanik angisuunik taaneqartartunik aalisarneq 2015-imut pisassiissutigineqarsinnaasut 9 %-imik apparneqarput 47.300 tonsiulerlutik.
ICES-ip aalisakkanut assigiinngitsunut tunngatillugu 2015-imut siunnersuinerisa – aamma Barentip imartaaniittartunut tunngatillugu – eqikkarnertai Pinngortitaleriffiup nittartaani (www.natur.gl/biologisk-raadgivning/fisk/) atuarneqarsinnaapput.
ICES-ip siunnersuinissaanut Pinngortitaleriffimmeersut allakkianik qulinik tunngavileeqataasussanik suliaqarput.
Itinerusumik paasisaqarusunnermi saaffigisassaq:
Aalisakkanut qalerualinnullu Immikkoortortami pisortaq Helle Siegstad oqarasuaat 361200 imal. mail hesi@natur.gl
