Appat inuussutissaqarumallutik ilungersornerulersut: Illeqqat nerinerulerpaat aalisakkallu nerinnginnerulerlugit Saqqummersinneqarfia 26.11.2021
Misissuinerit kingulliit takutippaat 1990-kkuniit maannamut appat ukiuunerani nerisaqarnerisa allanngorsimanerat. Ullumikkut appat annerusumik illeqqanik qaamasartunik nerisaqalersimapput annikinnerusumillu ammassattuumalersimallutik. Kingullertigut taaneqartoq appanut assut ajornartorsiutaasinnaavoq tassami appat siornatigutulli inuussutissaqarluarumallutik ilungersornerullutik neriniartariaqalermata. Misissuineq Aarhus Universitet, Pinngortitaleriffik aammalu Danmarks Tekniske Universitet suleqatigiissutigalugu ingerlanneqarsimavoq, uumasut pillugit ilisimatusartut saqqummersiffiatigut naqitakkut Canadian Journal of Zoology-kkut tamanna saqqummersinneqarluni.
Misissuinermi Nuup kangerluani appat aqajaruisa imaanik misissuineq ingerlanneqarsimavoq piffissaasuni marluusuni, tassalu 1996-97 aammalu 2012-17-mi . Misissuinerit marluusut nalaanni appat nerinerpaasartagaat assigiinngitsut pingasuusimapput, tassalu ammassaat aammalu illeqqat assigiinngitsut marluk thysanoessa inermis aammalu Meganyctiphanes norvegica. Appat ammassannik aqajarormioqarnerat piffissani taaneqartuni 36%-miit 22%-mut appariaateqarsimapput, illeqqallu 63%-miit 78%-mut annertuseriaateqarsimallutik. Ilanngullugu aamma illeqqat nerisarineqarnerat allannguuteqarpoq, tassalu 1990-kkunni Thysanoessa inermis nerisarineqarneroriarluni 2010-kkunni Meganyctiphanes norvegica nerisarineqarnerulersimavoq.
Illeqqat qaamasartut nerisarineqarnerisa allannguutaat silap pissusaata allanngorneranik peqquteqarsimassasoq ilimanarpoq, tassalu atlantikumi illeqqat, soorlu aamma Meganyctiphanes norvegica pineqartoq, nalinginnaaleraluttuinnarmat, aammalu maanna Kalaallit Nunaata imartaani nalinginnaaleraluttuinnarluni. Appanut tamanna ajornartoortitsissanersoq suli erseqqissumik ilisimaneqanngilaq. Ammassakinnerulersimanerali appanut ajornartoortitsisinnaavoq. Ammassaat inuussutissaqarnerat illeqqaniit 20-riaammik annertunerugami. Assigiinngequtaa immaqa malimmarsaavigineqarsinnaavoq illeqqat pisariuminarnerussappata. Immap naqqatigut nipisiunikkut misissuinerit takutippaat illeqqat Nuup Kangerluani piusut itisuumiittut ammassanniillu itinerusumiillutik, taamaammat appat nerisassarsiorniarnerminni nukissat inuussutissartallit annerusumik pisariaqartittussaavaat. Misissuinerit siuliisa takutippaat ukiuunerani appat ilungersunartumik atugaqartartut tamaattoqarneralu nerisarlunnerulernerinit peqquteqarsinnaavoq.
Sukumiinerusumik paasisaqarniaraanni attavissaq:
Seniorforsker Flemming Merkel, flme@natur.gl
